رساله‌ في العشق: ارزيابي تصحيح‌ها و پژوهش‌هاي آن بر اساس نسخه‌هاي جديد

در اين نوشتار تصحيح‌ها و پژوهش‌هايي درباره‌ ‌رساله‌في‌العشق با رويكردي انتقادي ارزيابي ‌شده ‌است. اهميت اين رساله به سبب تبيين عشق از منظر فلسفي و بر مبناي فكر ارسطويي است. پيش از اين اثر، رساله‌هايي درباره‌ عشق به شيوه‌ فلسفي از افلاطون و فلوطين و إخوان الصفاء نيز نشر يافته كه از لحاظ محتوايي با تعاريف و تقسيم‌بندي‌هاي ابن‌سينا از عشق متفاوت است. پس از ارزيابي تصحيح‌ها، نسخه‌هايي كه مبناي هر تصحيح بود، بررسي شد. نقصان‌هاي هر پژوهشي كه درباره‌ اين رساله بود، بدين صورت ارزيابي ‌شد: الف) عبارات نخستينِ پنج تصحيح‌ و ضبط مقبول مصححان كه در فهم ما از رساله تأثيري به‌سزا دارد: واژه‌هاي الحيّه‌، المغذيه‌، المدبَّره‌ و المنبعث، به‌جاي واژه‌هاي الحسيه‌، المعدنيه‌، المدبِّره‌ و المنيله‌؛ ب) بررسي شمار گوناگون نسخه‌هاي موجود در كتابخانه‌هاي ايران(بر اساس گزارش فنخا 45؛ و دنا ـ ويراست دوم ـ 54 نسخه) و كتابخانه‌هاي خارج از ايران(37 نسخه) در تصحيح علمي اهميت دارد، درحالي‌كه مصححان در روزگار خود به نسخه‌هايي كه صرفاً در ناحيه‌ جغرافيايي آنها نزديك بدانها بوده ‌است(تنها 11 نسخه خارج از كتابخانه‌هاي ايران) استناد كرده‌اند؛ ج) انتخاب نسخۀ اصل و طبقه‌بندي نسخه‌‌هاي هم‌خانواده در تصحيح علمي رساله مهم است. منظور از شيوه‌ ارزيابي با رويكردي انتقادي، بررسي جنبه‌هاي صوري و محتوايي تصحيح‌هاي چاپي است كه در تحليل فلسفي رساله نقشي تعيين كننده دارد.