پيش ‏بيني شوري زهاب و خاك در اراضي ديم شبكه زهكشي زيرزميني ران بهشهر با استفاده از مدل‏ سازي سري زماني

تصادفي بودن زهكشي اراضي ديم (به‏دليل وابستگي آن به بارندگي) سبب شده تا بتوان از مفاهيم متغيرهاي تصادفي و سري‏هاي زماني در مدل‏سازي و پيش‏بيني عملكرد آن‏ها استفاده شود. هدف از اين مطالعه بررسي قابليت مدل‏هاي سري زماني در پيش‏بيني شوري زهاب و خاك در اراضي ديم شبكه زهكشي زيرزميني ران بهشهر بود. در ابتدا، مدل DrainmodS با استفاده از داده‏هاي اندازه‏گيري شده واسنجي شد. سپس شوري خاك و زهاب توسط مدل واسنجي شده شبيه‏سازي شد. خروجي‏هاي شبيه‏سازي شده مدل براي ارزيابي و مقايسه نتايج مدل‏هاي مختلف سري زماني از جمله AR، ARX، ARMA و ARMAX مورد استفاده قرار گرفت. نتايج نشان داد كه مدل ARMAX با متغيرهاي برونزاي ارزش روزانه، بارش روزهاي قبل و متوسط متغير مورد نظر در دو روز قبل در برآورد شوري خاك و شوري زهاب كارآمدتر است به‏طوري‏كه درصد ميانگين مطلق خطاي مدل‏سازي براي شوري لايه سطحي خاك (500 سانتي‏متر) 4 درصد، براي شوري لايه زيرين خاك (10050 سانتي‏متر) 4.0 درصد و براي شوري زهاب 5 درصد بود. مقايسه نتايج پيش‏بيني مدل‏هاي برگزيده سري زماني با نتايج شبيه‏سازي مدل واسنجي شده DrainmodS نشان داد كاربرد مدل‏هاي سري زماني در پيش‏بيني عملكرد سامانه زهكشي مطلوب و ضريب تعيين براي شوري لايه سطحي و زيرين خاك و شوري زهاب به ترتيب 75.0، 63.0 و 57.0 و ريشه ميانگين مربعات خطا نيز براي اين متغيرها به ترتيب 6.2412، 8.331 و 6.1724 ميلي‏ گرم بر ليتر بود. با توجه به شاخص هاي ارزيابي، مدل‏ هاي سري زماني در پيش‏ بيني شوري خاك و شوري زهاب كارآمد بود.