ارزيابي تأثير رگه‌هاي سبز چشم‌اندازها بر تنوع زيستي بوم‌نظام‌هاي زراعي

اعمال شيوه هاي مديريت فشرده بوم‌نظام‌هاي زراعي، تنوع زيستي را به‌ويژه در حواشي زمين هاي زراعي به‌شكل نگران‌كننده اي كاهش داده است. هدف اين مطالعه، ارزيابي پوشش گياهي موجود در عناصر زيستگاهي نواري، موسوم به رگه هاي سبز در يك چشم انداز زراعي در شهرستان گيلانغرب استان كرمانشاه بود. ابتدا نقشه عوارض ساختاري چشم انداز مورد بررسي تهيه شد و سپس انواع حواشي زمين هاي زراعي به هفت گروه زمين‌هاي زراعي، راه ها، نهرهاي دائمي و غيردائمي، حاشيه‌هاي هم‌جوار با زيستگاه‌هاي طبيعي، حاشيه‌هاي بين دو زمين زراعي و رگه‌هاي سبز درختي تقسيم گرديد. گونه هاي گياهي موجود بر مبناي پاسخ به ميزان فشردگي استفاده از زمين به دو گروه شامل گونه هاي متحمل زراعي و گونه هاي ارزشمند طبيعي طبقه‌بندي شد. فاكتور هاي مربوط به تنوع در عوارض ساختاري چشم انداز تغييرات در غناي گونه اي گياهان متحمل زراعي و ارزشمند طبيعي را در مقياس 2 × 2 مترمربعي توضيح دادند. بيشترين غناي گونه اي كل در زمين هاي زراعي (43 گونه) و بعد از آن در حاشيه هاي هم‌جوار با زيستگا ه هاي طبيعي (37) ثبت شد. بيشترين مقدار شاخص تنوع شانون وينر و بريليون در گروه گياهان متحمل زراعي، مربوط به حاشيه هاي مابين دو زمين زراعي (به‌ترتيب 2.03 و 1.85) و پس از آن حاشيه هاي هم‌جوار با زيستگاه هاي طبيعي (1.4 و 1.27) بود؛ و در گروه گياهان ارزشمند طبيعي، بيشترين مقادير اين شاخص ها براي زمين هاي زراعي (3.08 و 2.52) و حاشيه هاي هم‌جوار با زيستگاه هاي طبيعي (3.08 و 2.52) مورد محاسبه قرار گرفت. نتايج اين مطالعه، نقش قابل توجه عناصر نيمه طبيعي موسوم به رگه هاي سبز چشم‌انداز را در ارتقاي غناي گونه هاي ارزشمند طبيعي، تأييد مي كند.