اثر تيمارهاي مديريتي و گياهان پوششي برجمعيت علف‌هاي هرز و عملكرد دو رقم گوجه‌فرنگي (Lycopersicon esculentum L.)

علفهاي هرز يكي از عمده ترين عوامل كاهنده در توليد گوجه فرنگي محسوب مي شوند. گياهان پوششي از طريق چندين خصوصيت مانع جوانه زني و كاهش سبز شدن و استقرار علف هاي هرز مي شوند. هدف از اين مطالعه ارزيابي كنترل علف هاي هرز با استفاده از گونه هاي مختلف پوششي زمستانه در توليد گوجه فرنگي بود. اين آزمايش به صورت اسپليت پلات در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار در مزرعه صبوري واقع در مركز تحقيقات و آموزش كشاورزي و منابع طبيعي خراسان رضوي در سال زراعي 971396 انجام شد. عامل اصلي شامل چهار گياه پوششي زمستانه ]خلر (Lathyrus sativus)، ماشك گل خوشه اي (Vicia villosa)، شنبليله (Trigonella foenumgraecum) و چاودار (Secale cereale)[، آبياري (خاك ورزي بدون گياه پوششي) و شاهد (خاك ورزي بدون آبياري پاييزه) و عامل فرعي دو رقم گوجه فرنگي (8320 و 6515 از شركت فلات) بود. گياهان پوششي زمستانه در بهار به خاك برگردانيده شدند. صفات مورد مطالعه شامل تراكم نسبي، تراكم و وزن خشك علفهاي هرز در واحد سطح (در سه مرحله شامل 30 روز پس كاشت، 50 روز پس از كاشت و پيش از برداشت) و تعداد و عملكرد ميوه و شاخص بريكس گوجه فرنگي در سه چين بود. نتايج نشان داد كه دامنه كنترل گونه هاي علف هرز در بين گونه هاي پوششي زمستانه مختلف بود. كمترين تراكم و وزن خشك علف هاي هرز براي ماشك گل خوشه اي و چاودار مشاهده شد و بيشترين ميزان به شاهد اختصاص داشت. ماشك گل خوشه اي و چاودار گونه هاي آللوپاتيكي با كارايي بالاتري در كنترل علف هاي هرز دو لپه در مقايسه با گونه هاي تك لپه هستند. اثر ساده و متقابل گياهان پوششي زمستانه و رقم بر تعداد ميوه و عملكرد ميوه و شاخص بريكس گوجه فرنگي معني دار بود. بالاترين عملكرد در چين هاي اول، دوم و سوم در تيمار ماشك گل خوشه اي (به ترتيب با 5760.98، 2896 و 1563.51 گرم بر مترمربع) به دست آمد و كمترين ميزان به شاهد (به ترتيب با 4156.32، 1742.65 و 600.90 گرم بر مترمربع) اختصاص داشت. عملكرد كل رقم 6515 نسبت به رقم 8320 برابر با 15 درصد بالاتر بود. بيشترين و كمترين تعداد ميوه در چين هاي اول، دوم و سوم به ترتيب براي تيمار ماشك گل خوشه اي (به ترتيب با 75.31، 37.87 و 22.38 ميوه بر مترمربع) و شاهد (به ترتيب با 54.33، 22.78 و 8.85 ميوه بر مترمربع) مشاهده شد. شاخص بريكس رقم 8320 بالاتر از رقم 6515 بود. به طور كلي جمعيت علف هرز يكساله، دو ساله و چند ساله تحت تأثير گونه هاي پوششي زمستانه قرار گرفتند. نتايج اين مطالعه نشان مي دهد كه گونه هاي پوششي زمستانه مي تواند به طور مؤثري در مديريت تلفيقي علف هاي هرز براي كاهش آلودگي علف هاي هرز در توليد گوجه فرنگي مدنظر قرار گيرند.