تأثير قارچ تريكودرما و كيتوزان بر خصوصيات رشدي گياهچه ريحان (Ocimum basilicum) تحت تنش شوري

به منظور بررسي تأثير قارچ تريكودرما و كيتوزان بر خصوصيات رشدي گياه ريحان (Ocimum basilicum) تحت تنش شوري، دو آزمايش جداگانه‌ در گلخانه دانشگاه گنبد كاووس به صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي با سه تكرار در سال 1396 انجام شد. آزمايش اول بذور پس از تلقيح با قارچ تريكودرما پس از يك دوره رشدي يك ماهه در چهار سطح شوري (صفر، 75، 150 و 200 ميلي مولار) كلريد سديم به مدت 2 هفته ارزيابي شدند. آزمايش دوم گياهچه‌هاي يك ماهه ريحان 24 ساعت پس از اسپري با كيتوزان تحت تنش شوري قرار داده شدند. تيمار شاهد (كنترل) بدون اسپري كيتوزان و تلقيح قارچ در نظر گرفته شد. نتايج تجزيه واريانس حاكي از معني‌دار شدن اثرات ساده كيتوزان، شوري و قارچ بر تمامي صفات طول ساقه، طول ريشه، حجم ريشه، وزن‌تر ساقه، وزن‌تر ريشه، وزن‌تر برگ، وزن خشك ساقه، وزن خشك ريشه و شاخص برداشت ريحان بود. در حالي‎كه اثرات متقابل كيتوزان و شوري و همچنين قارچ و شوري براي هيچ يك از صفات مورد مطالعه معني‌دار نبود. يافته‌هاي حاصله حاكي از كاهش صفات مورد مطالعه همراه با افزايش سطوح شوري بود اما پيش تيمار كيتوزان و قارچ سبب بهبود اثرات تنش گرديد، به‌طوري‌كه گياهان تيمار شده افزايش معني‌داري از صفات را در مقايسه با گياهان شاهد نشان دادند. نتايج همچنين نشان داد كه پيش تيمار كيتوزان و قارچ تريكودرما سبب ايجاد مقاومت در برابر تنش شوري تا سطح 150 ميلي مولار در ريحان شد، اما افزايش تنش شوري در سطوح بالاي 200 ميلي مولار سبب كاهش مقاومت گياه به تنش شوري و افت عملكرد در صفات مورد بررسي گرديد.