تحليل موقعيت مكاني روستاها نسبت به حريم گسيختگي (مطالعه موردي: گسل شمال قزوين)

در اين مقاله به بررسي زون برشي گسل شمال قزوين و تحليل موقعيت مكاني سكونتگاه هاي روستايي محدوده مطالعاتي گسل شمال قزوين پرداخته شده‌است. در مقاطع انتخاب‌شده وجود دره‌هاي عرضي در امتداد گسل امكان بررسي هاي مربوط به شواهد پهنه‌هاي برشي به‌خوبي در آن ميسر گرديد كه خردشدگي شديد در سنگ هاي آذرين از نوع آندزيتي و تراكي آندزيت، كاتاكلاسيت هاي خردشده وجود دارد كه موردتحليل قرار گرفت. همچنين آثاري از زون‌هاي گسل‌خورده و شكسته‌شده (Damage zone) شامل شكستگي ها و گسل هاي ريز و فرعي مشاهده گرديد. همچنين توف هاي سبزرنگي كه به‌صورت سالم و نسبتاً دست‌نخورده در انتهاي زون برشي گسل شمال قزوين مشاهده گرديد كه به‌عنوان ديواره سالم كناره زون برشي تلقي گرديد. با توجه به بررسي‌ها و مشاهدات صحرايي زون برشي گسل شمال قزوين در اين مقطع، پهناي زون برشي به ميزان 320 متر بر روي فراديواره گسل اندازه‌گيري گرديد. در ادامه با نرم افزارهاي مرسوم موقعيت مكاني روستاها با محدوده حريم گسيختگي گسل شمال قزوين مقايسه گرديد كه درنتيجه روستاهاي باراجين، حسام آباد، خرمن‌سوخته، دستجردعليا، اهوارك، خوران، طزركش، كيخنان، نجم آباد، رزجرد، قطبي ميان، سپرنو، انگه، مزرعه لات و مزرعه خرمنلوق بر روي حريم گسيختگي گسل شمال قزوين واقع شده اند. همچنين تعداد 45 روستا در فاصله كمتر از 2 كيلومتري گسل شمال قزوين واقع ‌شده‌اند. لذا براي جلوگيري از مرگ‌ومير ناشي از گسيختگي سطحي حين زلزله در روستاهاي واقع بر روي گسل شمال قزوين، جابجايي روستا به نقطه ديگر و يا اصلاح سمت توسعه آتي روستا به خارج از حريم گسيختگي گسل شمال قزوين و براي روستاهاي واقع در فاصله كمتر از 2 كيلومتري گسل شمال قزوين براي جلوگيري از آسيب‌هاي ناشي از زلزله، ساخت‌وساز مقاوم با توجه به شتاب زلزله حوزه نزديك گسل و همچنين دوري از مناطق با احتمال رخداد زمين لغزش و سنگ افتان در روستاها در ساخت‌وساز آتي پيشنهاد گرديد.