بررسي ميزان غلظت تركيبات هيدروكربن‌هاي آروماتيك چند حلقه‌اي ( PAHs ) در هواي بيروني و داخلي محيط‌هاي شهري(مطالعه موردي: شهر تهران، 1397-1396)

سابقه و هدف: تركيبات آلي فرار يكي از مهمترين آلاينده‌هاي هواي شهرهاست كه ناشي از خودروها , صنايع شيميايي و پتروشيمي مي‌باشد. يك جزء بسيار مهم از تركيبات آلي فرار مربوط به تركيبات PAHs است كه داراي ساختار آروماتيك هستند و در اثر بسياري از فرايند‌هاي طبيعي و فعاليت‌هاي انساني ايجاد مي‌شوند. اين تركيبات به شكل وسيعي در محصولات و صنايع نفت و پتروشيمي، به عنوان حلال در صنايع رنگ سازي و چسب سازي مورد استفاده قرار گرفته و داراي اثرات بهداشتي مهمي بر روي انسان مانند ايجاد سرطان مي‌باشند هدف از اين مطالعه بررسي ميزان هيدرو كربن‌هاي اروماتيك حلقوي ( PAHs ) در هواي بيروني و داخلي د ردو فصل سرد و گرم مي‌باشدمواد و روشها: نمونه‌برداري اين مطالعه با انتخاب12 ايستگاه از شهر تهران انجام گرفت. نمونه‌برداري در يك دوره يكساله با استفاده از لوله‌هاي جاذب و پمپ نمونه‌بردار فردي با دبي 200 ميلي ليتر در دقيقه در فاصله 2-1.5 متري از سطح زمين انجام شد. از هر ايستگاه سه نمونه در دوره گرم (خشك) و سه نمونه در دوره سرد (تر)،جمعاً72 نمونـه گرفتـه شـد. نمونـه‌هاي جمـع آوري شـده در يخچال نگهداري و سپس به آزمايشگاه منتقل شده و بعد از استخراج از سطح جاذب توسط دسـتگاه گازكارومـاتوگرافي قرائـت گرديد.يافته‌ها: نتايج نشان داد در دوره نمونه‌برداري در محيط خشك هواي آزاد ميانگين غلظت PAHsبرابر با 20.2 ppb و در محيط تر هواي آزاد ميانگين غلظت PAHsبرابر با 23.6 ppb بوده است. همچنين در دوره نمونه‌برداري در محيط خشك هواي داخل ميانگين غلظت PAHsبرابر با 20.6 ppb و در محيط تر هواي داخل ميانگين غلظت PAHsبرابر با 23.8 ppb بوده است.نتيجه‌گيري: به طور كلي ميانگين غلظت تركيبـات PAHs در فصل سرد بيش از فصل گرم مي‌باشد كـه دليـل آن آلودگي مراكز خانگي و تجاري توأم با ايجاد اينورژن در شهر تهران در فصول سرد سال و افـزايش واكنش‌هاي فتوشيميايي در فصل گرم و تبديل شدن سريعتر اين مواد به مواد ديگر مي‌باشد. ميزان ايـن تركيبـات در قسـمت‌هاي پرترافيك و مركز شهر بيش از ساير نقاط مي‌باشد و با فاصله گرفتن از اين نقـاط پرترافيـك از غلظـت ايـن تركيبـات بـتدريج كاسته مي‌شود.