اثر كشندگي عصاره گياهان بومادران Achillea millefolium و فراسيون Marrubium vulgare بر بيد سيب‌زميني Phthorimaea operculella Zeller (Lepidotera, Gelechiidae) در مقايسه با برخي آفت‌كش‌هاي شيميايي

استفاده از ويژگي حشره كشي تركيبات گياهي، با توجه به امنيت نسبي براي انسان و محيط زيست و كارايي قابل توجه آن ها از اهميت روزافزوني برخوردار است. در اين بررسي تاثير عصاره‌هاي مختلف گياهان Achillea millefolium L. وMarrubium vulgare L.، در مقايسه با برخي سموم رايج، روي مرحله لاروي بيد سيب‌زميني مورد مطالعه قرار گرفت. لاروها روي غده‌هاي سيب‌زميني در شرايط كنترل شده پرورش يافتند. اندام‌هاي هوايي گياهان پس از جمع‌آوري و شستشو، در سايه خشك شده و عصاره‌گيري به روش خيساندن با استفاده از حلال‌هاي هگزان، اتيل‌استات، متانول و آب انجام شد. براي زيست سنجي، برگ هاي تازه سيب‌زميني در غلظت‌هاي مختلف عصاره‌ها به مدت 5 ثانيه غوطه‌ور، سپس 20 دقيقه در مجاورت هوا خشك شده و در اختيار لاروها قرار گرفت. مرگ و مير لاروها پس از 48 ساعت ثبت شد. نتايج نشان داد، عصاره آبي و اتيل استاتي A. millefoliumبا LC50 معادل 2.96 و 44.03 گرم بر ليتر به ترتيب از بيشترين و كمترين سميت روي لاروهاي سن اول برخوردار بودند. در بررسي حساسيت لاروهاي سن دوم مشخص شد، عصاره متانولي A. millefoliumبا LC50 معادل 9.03 گرم بر ليتر و عصاره اتيل استاتي M. vulgare با LC50 معادل 34.79 گرم بر ليتر به ترتيب بيشترين و كمترين سميت را داشتند. مقايسه اثرات كشندگي عصاره‌ها با حشره‌كش‌هاي فن‌والريت، ايميداكلوپرايد و استامي‌پرايد نشان داد كه سميت سموم شيميايي مورد مطالعه بيشتر از عصاره‌هاي گياهان مورد بررسي بود. استامي‌پرايد با LC50 معادل 0.18 و 0.31گرم بر ليتر، به ترتيب عليه لاروهاي سن اول و دوم، از بيشترين سميت برخوردار بود ولي پتانسيل نسبي عصاره ها با فن والريت قابل مقايسه بود.