تعيين سطح زيان اقتصادي كرم ميوه خوار Batrachedra amydraula (Lepidoptera: Batrachedridae) روي ميوه شش رقم تجاري نخل خرما در ايران

شب پره كوچك خرما Batrachedra amydraula Meyrick (Lepidoptera: Batrachedridae) و ساير كرم هاي ميوه خوار خرما از مهم ترين آفات ميوه خرما مي باشند كه موجب خشك شدن و ريزش خرما مي شوند. در اين پژوهش ارتباط بين تراكم جمعيت كرم ميوه خوار خرما و ميزان آسيب ناشي از آن و كاهش شاخص هاي عملكرد خرما روي شش رقم تجاري نخل خرما در استان هاي خوزستان، بوشهر، هرمزگان، كرمان، و سيستان و بلوچستان  طي سال هاي 1396 و 1397 بررسي شد. هزينه مديريت توليد در دو حالت كاربرد كنترل شيميايي و بيولوژيك و قيمت محصول در هر منطقه بر اساس پيش بيني ميانگين شش ماهه محاسبه شد. نمونه برداري ها از انتهاي ارديبهشت تا اوايل شهريور به فاصله هر 10 روز يك بار انجام شد. از هر درخت چهار خوشه از چهار جهت مختلف جغرافيايي درخت انتخاب و از هر خوشه، تعداد 25 عدد ميوه (از نظر سالم و آلوده بودن) مورد بررسي قرار گرفت. در نهايت از مدل نورتون براي محاسبه EIL در شرايط كنترل بيولوژيك و كنترل شيميايي استفاده شد. بر اساس نتايج، هزينه كنترل بيولوژيك كمتر از كنترل شيميايي بود. بالاترين هزينه در هر دو روش مربوط به هزينه خريد مواد كنترل كننده بود. بالاترين ميزان آسيب وارده به محصول (علائم تغذيه) در اثر واحد جمعيت آفت مربوط به رقم مضافتي و كمترين آن مربوط به رقم كبكاب بود. همچنين بالاترين ميزان خسارت محصول در اثر واحد آسيب (زيان ناشي از تغذيه) آفت مربوط به رقم ربي و كمترين آن در رقم ساير مشاهده شد. در كليه ارقام مورد مطالعه، سطح زيان اقتصادي در سال 1396 كمتر از سال 1397 در هر دو روش كنترل شيميايي و بيولوژيك بود. از طرفي هزينه در روش كنترل بيولوژيكي در هر دو سال و در كليه ارقام مورد مطالعه پايين تر از روش كنترل شيميايي بود. بالاترين سطح زيان اقتصادي در سال 1397 مربوطه به رقم ساير و در روش كنترل بيولوژيك (1/ 1546 لاروروز) و كمترين آن مربوط به رقم ربي و در روش كنترل شيميايي (13.81 لاروروز) بود.