بررسي مايگان و شگردهاي زباني و بلاغي حرف اضافه رضا رفيع

طنز يكي از ژانرهاي ادبي مهم محسوب ميشود، كه در طول تاريخ ادبيات اين سرزمين، بويژه پس از نهضت مشروطه وظيفه انتقاد از مسائل اجتماعي را بر عهده داشته است. در بررسي آثار طنز آميز علاوه بر تحليل درونمايه ها و آماج طنز ميتوان به بررسي تكنيك هاي طنزپردازي نيز پرداخت، كه شناخت اين شگردها در فهم و درك مخاطب و نيز التذاذ بيشتر آنها در مطالعه آثار طنزآميز موثر است. رضا رفيع از طنزپردازان معاصر كشورمان است، كه طنزهايي به شعر و نثر دارد. او با نگاهي دقيق و با زباني شيرين ضمن بهره گيري از انواع تكنيك ها طنزپردازي به طرح ديدگاه هاي انتقادي خود نسبت به نابساماني هاي اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي كشور مي پردازد، كه هم موجب خنده و تفكر مخاطب و هم سبب تنبّه مسئولان ميگردد. رفيع هرچند در جايگاه يك طنزپرداز متعهد، دغدغه عدالت اجتماعي و آزادي بيان دارد؛ اما طنز او شيرين و غيرگزنده است. جستار پيش رو كه به روش توصيفي- تحليلي سامان يافته، ضمن بررسي درونمايه و آماج كتاب حرف اضافه، شگردهاي سه گانه زباني، بلاغي و موقعيتي طنز رفيع نيز مورد بررسي قرار گرفته است. برايند پژوهش حاضر حاكي از آن است، كه رفيع از غالب شگردهاي طنزپردازي به ويژه بهره گيري از ظرفيت زبان عاميانه و محاوره، در حوزه زباني وكنايه و تعريض در سطح بلاغت و خلق موقعيت هاي طنزآميز به وسيله توصيف سود جسته است. نگارندگان از شگردهاي ديگر طنز نظير: آيروني، نظيره نويسي و نقيضه پردازي در حرف اضافه رفيع غافل نبوده و نمونه هايي مناسب از مقولات ياد شده را مورد بررسي قرار داده اند.