ميزان توجه به سواد غذا و تغذيه در كتاب‌هاي درسي دوره ابتدايي

سابقه و هدف: پژوهش حاضر با هدف تحليل محتواي كتب درسي مقطع ابتدايي در ايران، از نظر ميزان پرداختن به مؤلفه‌هاي سواد غذا و تغذيه انجام گرفت. مواد و روش‌ها: اين پژوهش توصيفي با استفاده از تكنيك تحليل محتوا بر جامعه آماري شامل كليه كتاب‌هاي درسي دوره ابتدايي (پايه اول تا ششم) در سال تحصيلي99-1398 به صورت سر شماري انجام شد. ابزار پژوهش چك ‌ليستي شامل مقوله‌هاي سواد غذا و تغذيه، در حيطه‌هاي شناخي، مهارتي، ارزشي نگرشي و زيرمؤلفه‌هاي آنها بود. روايي ابزار با مراجعه به ادبيات علمي مربوطه و نظر متخصصان تغذيه و برنامه‌ريزي درسي تأييد شد. پايايي ابزار پژوهش بر اساس درصد توافق بين دو كدگذار (بالاي 70 درصد) بر اساس روش هولستي برابر با 85.29، مورد تاييد قرار گرفت. يافته‌ها‌: فراواني مقوله‌هاي سواد غذا و تغذيه در متن، تصوير و پرسش‌هاي كتاب‌هاي درسي مقطع ابتدايي، شامل 664 واحد تحليل بود كه از اين تعداد، حيطه شناختي با 609 واحد تحليل (92 %)T بيشترين فراواني را داشت. پس از آن، حيطه مهارتي با 52 واحد تحليل (8%) كمترين فراواني را داشت و به حيطه ارزشي نگرشي با 3 واحد تحليل (0%) اساساً توجهي نشده بود. مهارت‌هاي سواد رسانه، تحليل برچسب تغذيه‌اي و مهارت‌هاي تعاملي و تحليلي، همچنين مقوله‌هاي ارزشي مانند گرايش‌ها و ارزش‌هاي تغذيه‌اي و رعايت مسائل فرهنگي و اجتماعي مرتبط با غذا از مهم ترين مؤلفه هاي سواد غذا و تغذيه بودند كه در كتب درسي مدارس مغفول مانده بودند. نتيجه گيري: يافته‌ها نشان داد كه به مقوله‌هاي مهارتي و مقوله‌هاي ارزشي نگرشي سواد غذا و تغذيه در كتاب‌هاي درسي مقطع ابتدايي بطور مؤثر و كاربردي پرداخته نشده است و محتواي موجود از نظر مطابقت با مؤلفه‌هاي اصلي سواد غذا و تغذيه و نيازهاي دانش‌آموزان نياز به بازنگري دارد.