معناشناسي «وجوه و نظائر» و چگونگي معادل يابي آن در فرايند ترجمه حداد عادل از قرآن كريم

دانش «وجوه و نظائر» به بررسي دلالت هاي متعدد واژگان در بافت كلام وحياني قرآن كريم مي پردازد و نشان مي دهد كه اين كتاب عظيم، داراي لايه هاي مختلف معنايي است. ازاين رو، فهم دقيق و معناشناسي واژگان قرآن، منوط به فهم وجوه و نظائر است. واژگان چند معنا در مصحف شريف، بيش از يك معنا را در نهاد خود جاي داده كه در ترجمه، غالباً بيش از يك معادل را پذيرا نيستند. ناظر به همين تنگنا، گاهي مترجمان در ترجمه واژگان دچار لغزش شده و واژه اي را كه در موارد گوناگون معاني متفاوتي دارد، همه جا يكسان ترجمه كرده يا وجه معنايي واژه را متناسب با معاني موجود در كتب وجوه و نظائر و علوم قرآني برگردان نكرده‌اند. نگارندگان اين جستار با بررسي و استقصاء وجوه قرآني در ترجمه حداد عادل، به تناسب حجم اندك اين پژوهش، شماري از اين وجوه قرآني را به صورت كاملاً تصادفي، ارزيابي توصيفي‌ـ ‌تحليلي و نقدي نموده اند. دستاورد اين پژوهش كه اساس آن بر وجوه معنايي و نه نظائر متمركز است، نشان داد كه اين ترجمه از منظر دانش وجوه و نظائر، غالباً معادل و مطابق است؛ اما در بسياري موارد نيز دچار لغزش و اشتباه شده و معاني اي مغاير با معاني موجود در كتب وجوه و نظائر، علوم قرآني و تفاسير ارائه كرده است.