تحليلي بر رويكرد پراگماتيستي از مفهوم ربط در بازيابي اطلاعات

مقدمه: در اين مقاله قصد آن است تا فلسفه پراگماتيستي به‌ اختصار معرفي و رويكردي پراگماتيستي از مفهوم ربط در بازيابي اطلاعات توصيف و تحليل شود. روش‌شناسي: اين يك مقاله تحليل مفهومي است كه از نظريه فعاليت و مرور متون استفاده شده است تا آنچه در عمل اتفاق مي‌افتد تا فرد نيازمند به اطلاعات، بتواند نياز اطلاعاتي خود را رفع نمايد، تشريح شود. نظريه فعاليت يك نظريه جامع است كه با استفاده از آن رويكرد پراگماتيستي از مفهوم ربط تبيين مي‌شود. يافته ها: رويكرد نظام‌گرايي از مكتب فلسفي پوزيتويستي و رويكرد كاربرگرايي از مكتب فلسفي هرمنوتيكي برخاسته است. از ديدگاه ساراسويك (2007)، يورلند (2010) و هوانگ و سوئرگل (2013) پژوهش‌هايي در ارزيابي بازيابي اطلاعات (ربط) موفق خواهند بود كه از هر دو رويكرد نظام‌گرايي و كاربرگرايي بهره برده باشند. به بيان ديگر، پژوهش‌هايي كه در آن‌ها به مفهوم ربط از تمامي جنبه‌ها توجه شود. پراگماتيست‌ها استدلال كردند كه دوگانگي كاذب بين دو رويكرد كمي و كيفي وجود دارد و مي‌توان دو رويكرد كمي و كيفي را با هم تركيب كرد كه اين تركيب با تأكيد بر عمل صورت مي‌گيرد. مطابق مكتب پراگماتيستي مدركي كه مورد استفاده (براي مثال در نوشتن مقاله، منظور استناد است) قرار مي‌گيرد، مدرك مرتبط است. از يك‌سو، مي‌توان مدرك الف را به وظيفه يك مرتبط دانست، اگر مدرك الف بتواند فرد را براي رسيدن به هدف خود ياري كند و نياز اطلاعاتي او را پاسخ دهد. از سويي ديگر، آن مدرك از لحاظ ويژگي‌هاي ظاهري و باطني مطابق خواست فرد نيازمند به اطلاعات، مورد پذيرش فرهنگ جامعه مورد نظر و قابل‌دسترس براي فرد نيازمند به اطلاعات باشد. به‌ بياني ‌ديگر، مدركي كه در عمل نياز اطلاعاتي را برطرف مي‌كند، مدرك مرتبط است. نتيجه‌: ربط مفهومي پيچيده است و عوامل مختلفي بر برونداد نهايي ربط تأثير مي‌گذارند. از اين‌رو با وجود پژوهش‌هاي متعدد در مفهوم ربط، بازهم نياز به پژوهش‌هاي بيش‌تري در اين موضوع احساس مي‌شود. درنهايت مي‌توان گفت كه تأمل درباره فلسفه علم براي درك مفهوم ربط، الزامي است براساس اينكه آيا هدف علم توصيف آنچه در عمل اتفاق مي‌افتد و براي ما به‌آساني قابل‌مشاهده است، مي‌باشد يا علم بايد آنچه را كه به آساني قابل‌مشاهده نيست، توضيح داده و آن‌ها را تعيين نمايد.