بررسي جامعه‌شناختي مكانيزم‌هاي رابطه عوامل اجتماعي با افسردگي در بين شهروندان 18 سال به بالاي شهر همدان

تعداد درخور توجهي از افراد جامعه به افسردگي مبتلا هستند. اين ابتلا و ميزان رو به افزيش آن بر اين دلالت دارد كه افسردگي به‌عنوان يك اختلال رواني مسئله‌اي اجتماعي و فراگير است؛ بنابراين اين مسئله به بررسي عوامل اجتماعي نياز دارد كه با افسردگي در ارتباط هستند و ابتلا به آن را توضيح مي‌دهند. هدف اين پژوهش بررسي اين عوامل اجتماعي و توضيح رابطه آن‌ها با افسردگي است. روش استفاده‌شده در اين پژوهش پيمايش است كه با استفاده از پرسشنامه در شهر همدان انجام شده است. حجم نمونه شامل 385 نفر است كه به روش نمونه‌گيري خوشه‌اي چندمرحله‌اي انتخاب شده‌اند. داده‌ها با استفاده از آزمون T و تحليل مسير تجزيه و تحليل شدند. نتيجه پژوهش نشان مي‌دهد كه نرخ شيوع افسردگي در جمعيت نمونه 30.4 درصد است. نتايج فرضيه‌هاي پژوهش نشان مي‌دهد كه دينداري هم به‌طور مستقيم با كاهش افسردگي رابطه دارد و هم با افزايش‌دادن سرمايه اجتماعي و به‌واسطه اين افزايش با كاهش افسردگي رابطه دارد. انسجام خانوادگي هم به‌طور مستقيم با كاهش افسردگي رابطه دارد و هم با افزايش‌دادن سرمايه اجتماعي و به‌واسطه اين افزايش با كاهش افسردگي رابطه دارد. دينداري هم به‌طور مستقيم با كاهش افسردگي رابطه دارد و هم با افزايش انسجام خانوادگي و به‌واسطه اين افزايش با كاهش افسردگي رابطه دارد. نتايج اين پژوهش نشان‌دهنده اهميت سه عامل اجتماعي دينداري (از طريق معني‌دادن به زندگي)، انسجام خانوادگي (از طريق جذب و تنظيم رفتار در اجتماع خانواده) و سرمايه اجتماعي (از طريق تأمين منابع براي افراد) در آسيب‌شناسي ايجاد، بروز و شيوع افسردگي است. اين سه عامل هم بي‌واسطه و هم توسط روابط باهم مكانيزم‌هاي ابتلا به افسردگي را توضيح مي‌دهند. بروز افسرگي و شيوع آن در سال‌هاي اخير به نظر مي‌رسد پيامد و حاصل وقوع تغيير و تحولات چشمگير در چند دهه گذشته در حوزه‌هايي  از جامعه است كه دينداري، انسجام خانوادگي و سرمايه اجتماعي را تحت‌تأثير قرار داده است.