اندازه دولت و رشد اقتصادي در ايران: رهيافت عليّت گرنجر ماركوف سوئيچينگ

بيش از يك قرن است كه رابطه علّي بين اندازه دولت و رشد اقتصادي، به يك موضوع چالش برانگيز در حوزه اقتصاد بخش عمومي تبديل شده، با اين وجود، هنوز هيچ گونه اجماع نظري و يا تجربي بين اقتصاددانان در اين خصوص شكل نگرفته، و در اين راستا، به نظر مي رسد، بهترين روش در پاسخگويي به اين تناقضات نظري و تجربي، بررسي تجربي رابطه علّي بين اندازه دولت و رشد اقتصادي به صورت مجزا در هر كشوري است. بر اين اساس، مطالعه حاضر با هدف لحاظ مسأله نايكنوايي و مقتضيات زماني در تحليل ها، با استفاده از رهيافت عليّت گرنجر ماركوف سوئيچينگ و داده هاي دوره زماني 13961344، به بررسي رابطه علّي بين اندازه دولت و رشد اقتصادي در ايران پرداخته است. يافته هاي اين مطالعه، ضمن تأييد وجود يك رابطه علّي يك طرفه غيرخطي، از اندازه دولت به رشد اقتصادي، نشان مي دهد كه اندازه دولت در قالب يك ساختار دو رژيمي (رژيم صفر: سال هاي 1361-1345 و رژيم يك: سال هاي 1396-1362)، اثر منفي و معنادار بر رشد اقتصادي داشته، اگرچه اين اثر منفي در رژيم يك نسبت به رژيم صفر، بزرگتر بوده، و اين اثر منفي بزرگتر، مي تواند ريشه در اين واقعيت داشته باشد كه سهم مخارج جاري از كل مخارج دولت در سال هاي مربوط به رژيم يك (نسبت به رژيم صفر)، به صورت محسوسي بزرگتر بوده، و نهايتاً برخلاف قانون واگنر در اين مطالعه، شواهدي دال بر اثرگذاري مثبت و معنادار رشد اقتصادي بر اندازه دولت در اقتصاد ايران مشاهده نشده است.