ضريب همسنگ سواري اتوبوس‌ها براي رژيم اشباع و فوق اشباع در تقاطع‌هاي چراغ‌دار

ازآنجا كه ظرفيت راه‌ها معمولا برحسب خودروي سواري بيان مي شود، بايستي جريان ترافيكي مختلط شامل انواع وسيله نقليه به جريان همگن (بر حسب خودروي سواري) تبديل گردد و اين كار با استفاده از ضرايب همسنگ سواري امكان پذير هست. مروري بر مطالعات پيشين، نشان داد ضريب همسنگ براي تقاطعات چراغ دار به تفكيك رژيم جريان تعيين نشده؛ از شاخص تاخير كه شاخص عملكرد و سطح سرويس تقاطعات چراغ دار است استفاده نشده؛ ضريب همسنگ عدد ثابتي درنظر گرفته شده و تاثير عوامل موثر بر ضريب همسنگ بررسي نشده است. هدف اين پژوهش، تعيين ضريب همسنگ سواري اتوبوس هاي عبوري از تقاطعات درون شهري در سه رژيم زير اشباع، فوق اشباع، و اشباع (يا نزديك به اشباع) با استفاده از شاخص تاخير و بررسي عوامل موثر بر ضريب همسنگ سواري است. براي مطالعه موردي، پنج تقاطع در شهر مشهد انتخاب و براي محاسبه تاخير از روش آيين نامه ظرفيت راه ها  (HCM2016) استفاده شد. نتايج نشان مي دهد در رژيم اشباع، به دليل ناپايداري جريان، ضريب همسنگ بيشترين مقدار را داراست و  در رژيم زير اشباع به دليل آزادي عمل خودروهاي سواري و خودداري آنها از قرارگيري در پشت اتوبوس، ضريب همسنگ اتوبوس كمي بيشتر از 1 و د رحد يك خودروي سواري است. مقدار ضريب همسنگ  به ازاي سناريوهاي  مختلف حجم تردد، درصد خودروهاي سنگين، و نسبت سبز محاسبه گرديد و سه مدل خطي براي هر كدام از رژيم هاي جريان ارائه گرديد. ضريب همسبتگي اين مدل ها بسيار خوب و بالاتر از 0.85 است. به ترتيب عوامل حجم تردد و نسبت سبز تاثيرگذارترين متغيرها بر ضريب همسنگ هستند.