توصيف اصطلاحات در فرهنگ‌هاي لغت فارسي و كاربرد آن در فرهنگ‌نگاري براساس رويكرد معناشناسي شناختي

با روي كار آمدن فرهنگ‌هاي الكترونيكي و با توجه به نارسايي‌هاي فرهنگ‌هاي موجود فارسي، ارائۀ شيوه‌اي علمي و مبتني بر نظريه در فرايند تدوين فرهنگ‌ها ضروري است. يكي از دغدغه‌هاي حوزۀ فرهنگ‌نگاري، همواره شيوۀ مرتب كردن اصطلاحات و عبارات‌ اصطلاحي بوده است. هدف از پژوهش حاضر ارائۀ اصطلاحات و عبارات اصطلاحي به شيوه‌اي غير‌خطي در فرهنگ‌ها است. براي رسيدن به هدف پژوهش اين پرسش مورد توجه قرار گرفت كه چگونه مي‌توان شيوه‌اي جدا از شيوۀ متداولِ ترتيب الفبايي و خطي براي فهرست كردن اصطلاحات و ارائۀ معادل‌هاي آنها در نظر گرفت؟ در اين راستا، نگارندگان با تكيه بر روش توصيفيتحليلي و رويكرد معناشناسي شناختي و مفاهيم مطرح در آن، همچون استعارۀ مفهومي، مجاز مفهومي و نيز دانش متعارف، به بررسي داده‌هاي برگرفته از فرهنگ دوجلدي فارسي سخن (انوري، 1382) پرداختند. در انتها، نتايج حاصل از اين پژوهش نشان داد كه با ارائۀ بسته‌هاي استعاري و مجازي و براساس دانش متعارف اهل زبان در فرهنگ‌هاي لغت، مي‌توان شيوه‌اي غيرخطي براي چينش اصطلاحات و معادل‌هاي آنها پيشنهاد كرد. اما تمام اصطلاحات قابل تحليل براساس استعاره، مجاز و دانش متعارف نبودند، زيرا بعضي از اصطلاحات با بخش غيرمجازي زبان ساخته شده‌اند و بر همان اساس هم قابل تحليل مي‌باشند.