روند پژوهش‌هاي روان‌شناختي شخصيت در ايران

پژوهش‌هاي روان‌شناختي زيادي در قلمرو شخصيت در سراسر جهان انجام شده‌اند. در حالي‌كه دستيابي به همه‌ اين پژوهش‌ها عملاً ميسر نيست، صدها فراتحليل و مرور نظام‌مند تصوير مناسبي از آنچه در حوزه‌ شخصيت مي‌گذرد فراهم آورده‌اند. در مقاله‌ حاضر روند پژوهش‌هاي تجربي و روان‌شناختي در قلمرو شخصيت ميان نويسندگان ايراني بررسي شد. بدين منظور همه‌ مقاله‌هاي منتشرشده در «پايگاه اطلاعات علمي جهاد دانشگاهي» مرور نظام‌مند شدند. يافته‌ها نشان داد حدود 90 درصد از مجموع 340 مقاله‌ منطبق با ملاك‌هاي ورود به تحليل، مبتني بر نظريه‌ رگه/صفت بودند. در دامنه‌ رگه‌ها بيشترين الگوي مطالعه‌شده الگوي پنج عاملي و فراوان‌ترين مقياس به كار رفته پرسشنامه‌ نئو بود. از مجموع متغيرهاي پژوهش‌شده در رابطه با شخصيت بيشترين موارد به قلمروهاي سلامت جسماني و رواني و سپس كاركردهاي مثبت رواني تعلق داشتند. كم‌ترين مورد به حوزه‌ فيزيولوژيك و سپس به حوزه‌هاي اخلاق و ورزش تعلق داشتند. اين مقاله ضمن ترسيم تصوير نسبتاً كاملي از روند فعلي پژوهش‌هاي روان‌شناختيِ شخصيت در ايران، توجه به روش‌هاي تكرار، فراتحليل، و مرور نظام‌مند در توسعه‌ دانش روان‌شناختي را لازم مي‌شمارد.