مدلسازي تبخير و تعرق بالقوه با استفاده از فراسنج هاي هواشناسي (مطالعه موردي: حوضه درياچه اروميه)

يكي از مدل‌هاي تخمين ET0 كه مورد قبول همه‌ي هيدرولوژيست‌ها و اقليم شناسان مي‌باشد، مدل فائو پنمن‌ـ‌‌‌‌ مانتيس‌ (FAO56PM) است. اين مدل، عليرغم تخمين دقيق ET0 در اقليم‌هاي مختلف، محدوديت‌هايي دارد. از جمله اين محدوديت‌ها نياز به داده‌هاي متنوع هواشناسي از جمله تابش آفتاب، ساعات آفتابي، دماي هوا، رطوبت نسبي، دماي نقطه شبنم، سرعت باد و فشار بخار واقعي است. متاسفانه همه‌ي اين پارامترهاي در جميع موارد در دسترس نيستند. بنابراين، هدف اصلي اين مطالعه يافتن روشي ساده جهت تخمين ET0 با داده‌هاي كم هواشناسي و دقت كافي در حوضه‌ي درياچه‌ي اروميه مي‌باشد. براي اين كار از مدل‌هاي هارگريوز، كيمبرلي پنمن، پريستلي تايلور و مدل‌هاي رگرسيوني خطي و غيرخطي استفاده شد. ارزيابي مدل‌ها با سه معيار ضريب تعيين (R2)،جذر ميانگين مربعات خطا) (RMSE و ميانگين خطاي مطلق ) MAE ( به انجام رسيد. نتايج نشان داد كه ميانه مقادير R2 مدل كيمبرلي پنمن بيش از 0.986 به دست آمده است. در حالي كه ميانه‌‌هاي مقادير R2 براي مدل‌هاي PT و HG بترتيب معادل 0.902 و 0.4 به‌دست آمد. در مدل HGميانه مقادير RMSE حدود 0.9 (ميليمتر بر روز) بود اين رقم براي مدل‌هاي KPM و PT به ترتيب، حدود1.3 و 2.1 (ميليمتر بر روز) بود. ميانه آماره MAE ايستگاه‌هاي منتخب، براي مدل KPM از 1 (ميلي‌متر بر روز) نيز كمتر بود. اين رقم در مورد مدل HG حدود 0.7 (ميلي‌متر بر روز) و براي مدل PT بيشتر از 1.5 (ميلي‌متر بر روز) بود. بنابراين، با توجه به معيار MAE نيز مدل HG مناسبتر از مدل‌هاي ديگر تشخيص داده شد. مدل رگرسيون خطي با 2 متغير (Tmax, Wind) داراي ميانه مقادير R2 معادل 0.84 در بين ساير مدل‌ها مناسب‌تر و دقيق‌تر مي‌باشد.