طراحي شبكه عوامل موثر بر تصميم گيري اخلاقي

بسياري از تعاملات سازماني و يا حتي روزمره افراد بر پايه تصميمات آن‌ها شكل مي گيرد و اين تصميمات گاهاً شامل تبعاتي بر ذينفعان مختلف است. در اين راستا شايسته است، به بررسي و تجزيه‌وتحليل عوامل مؤثر بر تصميم‌گيري اخلاقي پرداخته شود. اين پژوهش با هدف بررسي عوامل مؤثر بر تصميم‌گيري اخلاقي انجام شد. پس از شناسايي و استخراج عوامل مؤثر بر تصميم‌گيري اخلاقي از ادبيات، متغيرها به‌واسطه تدوين پرسشنامه دلفي فازي و همكاري هشت نفر از خبرگان آشنا به حوزه مديريت و اخلاق غربال شدند. پس از انجام تكرارهاي لازم و حد اشباع پاسخ‌ها، شاخص‌ها تأييد نهايي شدند. سپس به كمك روش ديمتل فازي به تحليل و بررسي شاخص ها پرداخته شد. درنهايت تكنيك مذكور با تجزيه‌وتحليل نظرات خبرگان به‌صورت سيستماتيك، اهميت نسبي و روابط بين آن‌ها را ارائه نمود. تجزيه‌وتحليل ها نشان داد متغير «نفوذ مديران ارشد»، «تأثير گروه همكاران» و «احساسات/حالت» داراي اهميت وافري ميان متغيرهاست و بر ساير متغيرها تأثيرگذار است. در نقطه مقابل آن «معنويت»، «رقابت تجاري» و «سبك تصميم» فرد تصميم گيرنده، نسبت به بقيه عوامل از اهميت پايين‌تري برخوردار است. به‌طور كلي عوامل متعددي بر اتخاذ يك تصميم اخلاقي مؤثر هستند، اما نتايج حاكي از آن است كه در بعد فردي؛ شخصيت و باروها و ارزش‌هاي فرد تصميم گيرنده و در بعد موقعيتي، گروه هاي مرجع نقش پررنگي در اتخاذ يك تصميم اخلاقي دارند و مي‌توانند آن را جهت دهي نمايند. لذا مستلزم تعمق بيشتر است تا با آگاهي بخشي به فردي كه در مقام تصميم قرار مي گيرد، كنترل بيشتر و نظارت دقيق تري بر روي پيامد تصميم صورت پذيرد.