تصويرسازي سنجش پايداري مسكن از ديدگاه عدالت فضايي با تركيب روش معادلات ساختاري و تحليل چندمتغيره فازي نمونه پژوهش: منطقه يك كلان‌شهر تبريز

طرح مسئله: مسكن، بخش بسيار بزرگي از كاربري‌هاي شهري را به خود اختصاص داده و از جنبه‌هاي مختلف اقتصادي، اجتماعي، فرهنگي، رواني، كالبدي و زيست‌محيطي مهم است و نقش مهمي را در محيط شهري ايفا مي‌كند؛ بنابراين با توجه به آثار گسترده مسكن بر محيط‌هاي شهري، بخش مسكن نقش بسيار مهمي درزمينه تحقق اهداف توسعه پايدار و عدالت فضايي شهري دارد. هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسي شاخص‌هاي پايداري مسكن با تأكيد بر رويكرد توسعه پايدار و عدالت فضايي در منطقه يك تبريز انجام شده و از حيث هدف، كاربردي‌عملي و از حيث ماهيت و روش، توصيفي‌تحليلي است. روش: شيوه گردآوري داده‌ها، اسنادي، كتابخانه‌اي و ميداني بوده و به‌منظور گردآوري داده‌ها از پرسش‌نامه پژوهشگرساخته استفاده شده است. ضريب پايايي پرسش‌نامه با آلفاي كرونباخ، 0.93 برآورد شده است. نمونه آماري مشتمل بر 382 نفر از ساكنان منطقه يك تبريز به‌طور تصادفي انتخاب شده است. تعداد 49 شاخص پايداري مسكن در قالب چهار شاخص كالبدي، اقتصادي، اجتماعي و زيست‌محيطي بررسي شده است. به‌منظور تجزيه و تحليل داده‌ها از نرم‌افزار SPSS و LISREL استفاده و با بهره‌گيري از آزمون بارهاي عاملي، شاخص‌هاي آشكار براساس درجه اهميت و تأثيرگذاري اولويت‌بندي و خلاصه‌سازي شده است. براي تهيه نقشه شاخص‌هاي مؤثر، مدل منطق فازي در قالب GIS به كار رفته است. نتايج: نتايج پژوهش حاكي است شاخص‌هاي توسعه پايدار مسكن از ديدگاه عدالت فضايي در منطقه يك تبريز رعايت نشده و فاصله طبقاتي و دوگانگي در محله‌هاي اين منطقه مشهود است؛ به‌طوري كه در محله‌هاي شمالي پايداري كم، در محله‌هاي مياني پايداري متوسط و در محله‌هاي جنوب و جنوب شرقي پايداري زياد و خيلي زياد است؛ بنابراين عوامل مؤثر بر اين دوگانگي و نابرابري به ترتيب اهميت اولويت‌بندي شدند؛ به‌طوري كه شاخص‌ اقتصادي با 50.9 درصد، شاخص كالبدي با 28.7 درصد، شاخص زيست‌محيطي با 16 درصد و شاخص اجتماعي با 4.4 درصد به ترتيب اولويت در اين نابرابري سهيم هستند. نوآوري: نوآوري اين پژوهش در استفاده از هر دو روش‌ آماري و GIS براي تحليل شاخص‌هاي پايداري مسكن منطقه يك كلان‌شهر تبريز است.