تحليل وضعيت سرمايه اجتماعي و عوامل مؤثر بر آن در بخش ميانكوه شهرستان اردل با استفاده از رويكرد مدل‌سازي معادلات ساختاري

طرح مسئله: سرمايه اجتماعي نخست ارزش حاصل از منابع نهفته در روابط اجتماعي با ديگران تعريف شد؛ پس از آن با بررسي رفتار و گرايش افراد به حوزه عمومي تطبيق يافت. اين سازگاري با تغيير مفهوم‌سازي از جامعه به‌مثابه يك وجود تعيين‌شده به‌وسيله ساختار جغرافيايي فضايي پيگيري شد كه با ساختار روابط بين فردي تعريف مي‌شود. شناخت اين مفهوم در ميان جامعه و عوامل مؤثر بر آن براي تدوين سياست‌هاي توسعه در جامعه ضروري به نظر مي‌رسد. هدف: هدف پژوهش حاضر، تحليل وضعيت سرمايه اجتماعي و عوامل مؤثر بر آن در بخش ميانكوه شهرستان اردل با استفاده از رويكرد آماري معادلات ساختاري است. روش: پژوهش حاضر توصيفي‌تحليلي، ازنظر هدف، كاربردي و روش گردآوري اطلاعات در آن، اسنادي و ميداني است. در اين پژوهش، تعداد 254 نفر نمونه به‌صورت نمونه‌گيري تصادفي طبقه‌اي در منطقه مدنظر انتخاب شد. درنهايت براي پاسخگويي به پرسش پژوهش و دستيابي به هدف مدنظر از مدل‌سازي معادلات ساختاري استفاده شد. نتايج: نتايج نشان داد سرمايه اجتماعي در منطقه بررسي‌شده در حد متوسط است و در بين شاخص‌هاي تشكيل‌دهنده، اعتماد اجتماعي و كيفيت شبكه  نسبت به ساير شاخص‌ها بيشتر متغير پنهان (سرمايه اجتماعي) را تبيين مي‌كنند. بررسي متغيرهاي مستقل اثرگذار بر سرمايه اجتماعي نشان مي‌دهد تحصيلات (0.39) بيشترين تأثير را بر متغير وابسته گذاشته است؛ اين امر بيان‌كننده اهميت آموزش در بهبود سرمايه اجتماعي است و توجه جدي مسئولان را به تحصيلات در اين منطقه يادآور مي‌شود. درمجموع متغيرهاي مستقل 0.24 از واريانس متغير وابسته را تبيين مي‌كنند. نوآوري: سرمايه اجتماعي ازنظر اهميت به اندازه ساير سرمايه‌ها مهم تلقي مي‌شود؛ با اين حال كمتر بررسي شده است. با وجود اينكه دو دهه از توجه جدي مجامع علمي به سرمايه اجتماعي مي‌گذرد، كماكان اختلاف نظر در اين زمينه وجود دارد؛ بر همين اساس تأييد و تعميق سرمايه اجتماعي، نيازمند ارزيابي بيشتر و بررسي جوامع مختلف است. اين مفهوم در فرهنگ‌هاي مختلف متناسب با ويژگي‌هاي محلي حاكم بر آن ممكن است تفسيرهاي متفاوتي داشته باشد؛ از سوي ديگر، توجه اندك به شناخت سرمايه اجتماعي به‌مثابه مفهومي تأثيرگذار بر علم برنامه‌ريزي، يكي از چالش‌هاي پيش روي روستاهاي ايران است؛ بنابراين با توجه به اينكه مناطق روستايي ايران به‌صورت هزاران خرده‌فرهنگ در پهنه جغرافيايي ايران گسترش يافته‌اند، بي‌توجهي به سرمايه اجتماعي، چالشي بزرگ براي توسعه اين مناطق است. بر همين اساس، بررسي جامع سرمايه اجتماعي در بخشي از گستره جغرافيايي مناطق روستايي ايران، اين چالش را براي برنامه‌ريزان برطرف مي‌كند.