متافيزيك سينوي و معاني «تخصص» فعل الهي

اين مقاله نوشته اي است در باب فعل خاص الهي در عالم طبيعت. در فضاي فلسفه دين معاصر، عموماً نگاه ايستاي فيلسوفان ارسطويي مشرب يا مشائي به طبيعت، مانعي بر سر تبيين فعل خاص الهي قلمداد مي‌شود. در اين مقاله دو هدف پيگيري شده است؛ نخست تلاش شده است تا با تحليل نگرش ابن سينا نسبت به عالم طبيعت، نحوه فاعليت خداوند و نيز امكان تبيين فعل خاص در آن مورد بررسي قرار گيرد. سپس از سازگاري حكمت سينوي با برخي تلقي‌ها از فعل خاص الهي بر مبناي تلقي‌هاي گوناگوني كه مي‌توان از معناي تعبير «خاص» در اصطلاح «فعل خاص الهي» داشت، دفاع شده است. گام نخست بر اساس جدا ساختن سه معناي ذهني، كاركردي و عينيِ تخصصِ فعل الهي طي شده است. در گام دوم به بررسي اين نكته پرداخته‌ايم كه آيا مي توان بر اساس مباني اين حكمت تبييني از فعل خاص ارائه داد كه داراي مؤلفه هاي مطلوب باشد. نويسندگان مدعي شده اند كه مباني حكمت سينوي در باب فعل الهي مي تواند از معناي ذهني فراتر رفته، معناي كاركردي را تامين كند اما قادر نيست مؤلفه هاي فعل خاص به معناي عيني آن را تحقق بخشد