تعيين الگوي كشت بهينه سازگار با كم‌آبي تحت شرايط عدم قطعيت با رويكرد برنامه‌ريزي آرماني استوار

تغيير الگوي كشت با توجه به تغيير اقليم و تداوم خشكسالي ها از رويكردهاي اساسي سياست گذاران بخش كشاورزي جهت سازگاري با كم آبي است و اجراي طرح تغيير الگوي كشت در شهرستان سراب به عنوان يكي از نقاط عمده توليد محصولات كشاورزي در استان آذربايجان شرقي احساس مي شود. از آنجايي كه عدم قطعيت از جمله جوانب اجتناب ناپذير در برنامه ريزي ها و تصميم گيري هاي زراعي است، لذا مطالعه حاضر به معرفي و كاربرد مدل برنامه ريزي آرماني استوار (RGP) در بهينه سازي الگوي كشت تحت شرايط عدم قطعيت در شهرستان سراب مي پردازد. آمار و اطلاعات مطالعه از سازمان جهاد كشاورزي استان آذربايجان شرقي و تكميل پرسشنامه طي سال زراعي 97-1396 بدست آمد. علاوه بر رهيافت RGP، مدل هاي LP وGP براي تعيين الگوي بهينه كشت بكار گرفته شدند. نتايج بيانگر برتري مدل RGP بر ديگر مدل ها به لحاظ دستيابي همزمان به اهداف حداكثر سود و كاهش مصرف آب مي باشد كه نشان دهنده بهينه نبودن وضعيت موجود بهره برداري از آب در منطقه مورد مطالعه مي باشد. اجراي الگوي بهينه كشت براساس مدل RGP باعث افزايش سود و اشتغال به ترتيب به ميزان 1.7 و 1.32 درصد و همچنين كاهش مصرف آب، كود و سموم شيميايي به ترتيب به مقدار 7.7، 12.3 و 12 درصد نسبت به الگوي كشت فعلي مي گردد. در ميان محصولات مورد مطالعه، گندم بيشترين افزايش سطح زير كشت را داشته است. از اين رو يك محصول حائز اهميت در منطقه است و بايستي نسبت به كشت آن به عنوان يك محصول استراتژيك در مساحت بيشتر اقدام شود.