شبيه‌سازي واكنش كشاورزان به سياست‌هاي مبتني بر كشاورزي پايدار (مطالعه موردي: زيربخش زراعي حوضه آبريز تجن)

بروز كم آبي و مـصرف بي رويه نهاده هاي شيميايي يكي از چالش هاي عمده ي موجود در بخش كشاورزي محسوب مي شود. در مطالعه حاضر، با استفاده از الگوي برنامه‌ريزي رياضي اثباتي و رهيافت حداكثر آنتروپي در محيط نرم‌افزار GAMS، سياست‌هاي كاهش نهاده كود شيميايي و آب بر واكنش كشاورزان حوضه ي آبريز تجن در زمينه‌ي انتخاب الگوي كشت مناسب براي سال 1397 مورد بررسي قرار گرفت. نتايج مطالعه نشان داد كه اگرچه در سناريوهاي كاهش 5، 10 و 15 درصدي مصرف آب و كود شيميايي، سطح زيركشت محصولات زراعي منطقه نسبت به سال پايه كاهش ‌يافته، اما با مصرف كمتر نهاده كود و آب در سطح مزارع همراه است. محصول برنج و گندم به دليل صرفه اقتصادي بالاتر حاصل از هر هكتار، در شرايط كم ‌آبي و كمبود نهاده كود با افت كمتر سطح زيركشت همراه است. نتايج حاصل از بهبود شاخص هاي پايداري نشان داد كه الگوي كشت در سناريوهاي كاهش كود در مقايسه با سناريوهاي كاهش آب، تطبيق بيشتري با الگوي كشاورزي پايدار دارد. چنانچه در سناريوي كاهش 15 درصدي كود، كاهش ناچيز 0.041 درصدي منافع اقتصادي با بهبود شاخص مصرف كود شيميايي (1.348 درصدي) و شاخص مصرف آب (0.319 درصدي) همراه است. از سوي ديگر، بهبود شاخص هاي مصرف نهاده آب و كود شيميايي، اولويت بيشتري نسبت به كاهش مطلوبيت انتظاري مشاهده شده در منطقه دارد كه بر اين اساس مي توان مطلوب بودن تغييرات از نظر محيط زيست را تا اندازه اي تأييد نمود.