گرانيتوئيدهاي پهنه سنندج-سيرجان متعلق به سري ايلمينيت (نوع S)، همزاد با كوه‌ زايي سيميرين (178-160 ميليون سال پيش): بررسي علت عدم تشكيل كاني‌ سازي قلع پورفيري

در اين پژوهش، بر اساس داده‌هاي زمين‌شناسي، زمين‌فيزيكي، زمين‌شيميايي ايزوتوپي موجود براي گرانيتوئيدهاي ژوراسيك (بازه 178160 ميليون سال پيش) در پهنه سنندج-‌سيرجان1، به بررسي خاستگاه و پهنه تكتونوماگمايي اين گرانيتوئيدها و امكان كاني‌سازي قلع در ارتباط با آنها پرداخته مي‌شود. ويژگي‌هاي زمين‌شناسي، زمين‌فيزيكي و زمين‌شيميايي گرانيتوئيدهاي پهنه سنندجسيرجان (مانند نبود كمان آتشفشاني و سنگ‌هاي آتشفشاني، ضخيم‌شدگي پوسته قاره‌اي (52 تا 56 كيلومتر) و تشكيل توده‌هاي گرانيتوئيدي با ابعاد بزرگ (باتوليت) در عمق بيشتر از 4 كيلومتر، پيدايش سنگ‌هاي دگرگوني و رويداد دگرگوني ناحيه‌اي در حد رخساره شيست سبز (و آمفيبوليت) در پي فرايندهاي كوه‌زايي سيميرين، مقدار (Eu/Eu)N كم (شرايط احيايي)، پذيرفتاري مغناطيسي كمتر از 510 x100 (سري ايلمينيت)، εNdiمنفي و (87Sr/86Sr)i بيشتر از 0.707) برخلاف پژوهش‌هاي پيشين نشان مي‌دهند كه اين گرانيتوئيدها از گرانيتوئيدهاي نوع S پديدآمده در پي ذوب پوسته قاره‌اي در پهنه برخوردي هستند. از اين‌رو، وقوع كاني‌سازي قلع در ارتباط با پيدايش آنها محتمل است؛ اما شواهد بسياري بيانگر نبود كاني‌سازي قلع توسط ماگماي سازنده اين گرانيتوئيدهاست كه عبارتند از نبود محلول‌هاي گرمابي و در نتيجه توانايي كاني‌سازي (با توجه به نبود كاني‌هاي دگرساني در تصاوير ماهواره ASTER)، فراواني اندك عنصرهاي قلع، مس، سرب و روي در اين گرانيتوئيدها و رسوب‌هاي رودخانه‌اي وابسته به آنها، مقدار (Eu/Eu)N بيشتر از 0.2، Rb/Sr كمتر از 3، Y كم (ppm 1075)، Ba بيشتر از ppm 200 و شباهت‌هاي زمين‌شناسي، زمين‌فيزيكي و زمين‌شيميايي به گرانيتوئيدهاي نوع S (سري ايلمينيت) نابارور در بلوك لوت (در مناطق نجم‌آباد، سرخ‌كوه تا شاه‌كوه) كه در پهنه برخورد قاره‌اي و در طي كوه‌زايي سيميرين پديد آمده‌اند.