تحول سازوكار آتشفشاني در بخش مياني كمان ماگمايي اروميه-دختر

در اين پژوهش پايگاه ژئوشيمي زمين‌مرجع متشكل از 99 آناليز شيميايي در طول حدود 200 كيلومتر از بخش مياني كمان ماگمايي اروميه‌دختر (از شمال تا شرق اصفهان) مورد كنكاش قرار‌گرفت. اين محدوده بين طول هاي جغرافيايي ´15°51 و ´57°52 شرقي و عرض هاي جغرافيايي ´35°32 و ´47°33 شمالي واقع‌شده است. اين پايگاه داده از بين داده‌هاي ژئوشيميايي سنگ كل منتشر‌شده در پهنه مورد بررسي كه دو شرط مهم را داشته اند، انتخاب شدند. اول اينكه داده ها داراي مختصات جغرافيايي صحيح و يا نقشه مختصات دار باشند، دوم اينكه آناليزها توانايي تفكيك سري هاي ماگمايي و تشخيص آداكيت ها را داشته باشند (عناصر كمياب Y، Yb، Lu، Sr با دقت مناسب گزارش شده اند). اين آناليزها در سه دسته سني ائوسن، اليگوسن پليوسن و پليوكواترنر قرار مي گيرند. يك نمودار جرياني براي شناسايي سري ماگمايي نمونه ها طراحي‌شد و كليه داده ها به‌صورت نظام مند بر مبناي آن مورد تحليل قرار گرفتند. نتايج نشان مي دهد كه ماهيت ماگماتيسم فاز اول اغلب كالك‌آلكالن، فاز دوم معمولاً شوشونيتي و فاز سوم اغلب آداكيتي بوده است. با استفاده از نمودارهاي تعيين درصد ذوب‌بخشي سنگ هاي ماگمايي مشخص شد كه نمونه هاي كالك‌آلكالن از ذوب‌بخشي حدود 15 درصد گوه گوشته اي اسپينلگارنت لرزوليت به‌دست آمده‌اند. برآورد مي شود كه نمونه هاي شوشونيتي از ذوب‌بخشي حدود 3 درصد گوه گوشته اي با تركيب اسپينل‌گارنت لرزوليت حاصل شده اند. آداكيت ها حاصل ذوب پوسته اقيانوسي فرورانده‌شده هستند و بر اساس درصد ذوب‌بخشي منشأ به دو دسته قابل تفكيك اند. دسته اول، نمونه هاي منطقه كجان و كهنگ كه از ذوب‌بخشي حدود 10 درصد گارنت آمفيبوليت حاصل شده اند و دسته دوم، نمونه هاي منطقه جوشقان قهرود كه نزديكي بيشتري با سنگ منشأ هورنبلند اكلوژيت دارند، ذوب‌بخشي حدود 6 درصد نشان مي دهند. البته بايد توجه داشت اين تفاسير برمبناي داده‌هاي موجود است و در آينده با در دست‌ داشتن داده‌هاي صحيح مختصات‌دار بيشتر، اين پايگاه داده مي‌تواند كامل تر شده و ارزيابي دقيق تري از تحولات ژئوشيمي سنگ هاي آتشفشاني منطقه ارائه نمايد.