زنجيره ارزش تحقيق و توسعه در نظام ملي نوآوري

فرايندهاي اصليِ اقتصاد دانش‌بنيان، عبارت‌اند از توليد، توزيع، انتقال، و كاربرد دانش. با گسترش روزافزون علم و دانش، و توسعۀ محدودۀ به‌كارگيري آن، تحقيق و توسعه، كليدي‌ترين رمز موفقيت صنايع در عصر حاضر به‌شمار مي‌آيد. مقالۀ حاضر، به‌گونه‌اي ميان‌رشته‌اي در پي بررسي راهكارهاي توسعۀ دانش براي به­كارگيري در صنعت است، و با توجه به قابليت به‌كارگيريِ مستقيم نتايج آن در فرايند ايجاد و شكل‌گيري زنجيرۀ ارزش تحقيق و توسعه در نظام ملي نوآوري، كاربردي به‌شمار مي‌آيد. ماهيتِ پژوهش، اكتشافي و هدفِ آن، شناسايي عناصر مؤثر بر روند شكل‌گيري زنجيرۀ ارزش تحقيق و توسعه در نظام نوآوري، با نتايجِ عيني و مشخص است. جامعۀ آماري پژوهش، 30 نفر از خبرگان نظام ملي نوآوري هستند كه به‌گونه‌اي هدفمند و قضاوتي، انتخاب شده‌اند. نتايج حاصل از اجراي مراحل سه‌گانۀ روش دلفي نشان مي‌دهد كه از مجموع 162 سنجۀ شناسايي‌شده در مراحل مطالعات كتابخانه‌اي، سرانجام 89 سنجه در قالب 10 سازه، با اجماع‌نظر نخبگاني به تأييد نهايي رسيده‌اند؛ الگوي ترسيم‌شده، براي ساختار «زنجيرۀ تحقيق و توسعه» مبتني‌بر رويكردي فرايندي و نتيجه‌گرا است و مراحل انجام تحقيق و توسعه در صنعت، در قالب پنج گام، دسته‌بندي و در هر گام، دو مرحله و در هر مرحله  نيز ــ‌متناسب با ماهيت آن‌ــ تعدادي زيرمرحله درنظر گرفته شده‌ است.