واكاوي چشمه‌هاي رطوبت و الگوهاي فضايي- زماني مؤثر بر بارش برف بهاره در استان چهارمحال و بختياري

تاريخچه‌ اقليمي استان چهارمحال و بختياري در منطقه‌ زاگرس مركزي نشان‌دهنده‌ فراواني بارش برف در فصل سرد است. در سال‌هاي اخير گرايش بارش‌ها از برف به باران در فصول پاييز و زمستان افزايش و بارش برف در فصل زمستان در استان نسبت به ميانگين بلندمدت كاهش يافته است؛ اين در حالي است كه گاهي شاهد بارش برف بهاري در استان هستيم. در اين پژوهش شرايط ديناميكي و ترموديناميكي براي سه بارش فرين برف در فصل بهار با استفاده از داده‌هاي era5 با تفكيك شبكه‌اي 0.25 درجه تحليل مي‌شود. براي بررسي اقليمي، نابهنجاري‌هاي دما، بارش و ارتفاع ژئوپتانسيلي طي دوره‌ آماري 30ساله (1981-2010) محاسبه شد؛ همچنين كميت‌هاي فرارفت تاوايي، شار رطوبت و آب قابل بارش براي دستيابي به منابع رطوبت مؤثر در ريزش برف در سطح استان بررسي شد. تحليل نابهنجاري‌هاي بارش نشان مي‌دهد مقدار آنها در همه‌ رويدادهاي بارشي بيش از ميانگين بلندمدت بوده است كه با نابهنجاري دما و ارتفاع ژئوپتانسيل تراز 500 هكتوپاسكال همخواني دارد. نتايج نشان داد رطوبت سامانه‌هاي مطالعه‌شده بيشتر از درياي سرخ، درياي عرب، درياي عمان و شمال اقيانوس هند تأمين شده و با فرارفت تاوايي مثبت همراه بوده است. بررسي شرايط ترموديناميكي نيز نشان داد شاخص‌هاي ناپايداري در ساعات پيش از آغاز بارش مساعد بوده و فعاليت همرفتي سامانه‌ها را تشديد كرده است. سرمايش همرفتي همراه با كاهش شديد دما سبب تبديل باران به برف شده است. كاهش چشمگير دما نسبت به ميانگين بلندمدت و سردبودن ستون جوّ، بارش برف را در فصل بهار توجيه مي‌كند.