عنوان مقاله :
ارزيابي و پهنهبندي خطر سيلابهاي ناگهاني بر اساس عوامل فيزيوگرافي و شاخصهاي مورفومتريك( نمونه پژوهش:حوضهي قصرشيرين)
پديد آورندگان :
پروين ، منصور دانشگاه پيام نور مركز تهران - گروه جغرافيا
كليدواژه :
سيلاب ناگهاني , پارامترهاي مورفومتري , روش MFFPI , پتانسيل سيلخيزي , حوضه قصر شيرين
چكيده فارسي :
سيلاب ناگهاني، پديدهاي پيچيده و مخرب و پيشبيني آن بسيار دشوار است. حوضه قصر شيرين به علت رخنمون سازندهاي نفوذناپذير، شبكه زهكشي متراكم، توپوگرافي ناهموار، ويژگيهاي كاربري اراضي و رخداد بارشهاي سنگين، مستعد وقوع سيلاب ناگهاني است؛ بر اين اساس هدف اين پژوهش، ارزيابي و پهنهبندي خطر سيلاب ناگهاني در اين حوضه است. در پژوهش حاضر از دو روش محاسبه درجه خطر و MFFPI استفاده شده است. روش درجه خطر از يازده پارامتر مورفومتريكي مؤثر در سيلخيزي و روش MFFPI از شش پارامتر فيزيوگرافي براي پهنهبندي خطر سيلاب ناگهاني استفاده ميكنند. نتايج نشان ميدهد براساس روش محاسبه درجه خطر، 93 درصد مساحت حوضه قصر شيرين، پتانسيل خطر زياد و خطر شديد سيلاب ناگهاني دارد. براساس مدل MFFPI، پهنههاي با پتانسيل خطر زياد و خيلي زياد رخداد سيلاب ناگهاني، 60 درصد مساحت حوضه قصر شيرين و پهنههاي با خطر كم و خيلي كم نيز، 20 درصد مساحت اين حوضه را دربرگرفتهاند. ناهمگوني بالايي نقشه نهايي مدل MFFPI ناشي از ژئومورفولوژي فرسايشيافته حوضه است و نواحي كوهستاني، پتانسيل كم و مناطق تپهماهوري و دشت فرسايشي، پتانسيل خطر زياد سيلاب ناگهاني دارند. روش درجه خطر مبتني بر اندازهگيري پارامترهاي مورفومتري است و پتانسيل خطر سيلاب ناگهاني را براي كل حوضه ارائه داده است؛ اما مناطق پرخطر و كمخطر را در داخل حوضه مشخص نميكند. درمقابل مدل MFFPI، پارامترهاي فيزيوگرافي مؤثر در ايجاد سيلاب را در پهنهبندي خطر سيلاب به كار ميگيرد و براساس آن، مناطق پرخطر و كمخطر را در داخل حوضه مشخص ميكند. بهطور كلي برپايه نتايج اين مدلها، حوضه قصر شيرين پتانسيل خطر زياد در رخداد سيلاب ناگهاني دارد.
عنوان نشريه :
جغرافيا و برنامه ريزي محيطي
عنوان نشريه :
جغرافيا و برنامه ريزي محيطي