پايش روند بيابان‌زايي در محدوده‌ پيراموني درياچه‌ اروميه (2000- 2018)

پژوهش حاضر با هدف پايش روند بيابان‌زايي در محدوده‌ پيراموني درياچه‌ اروميه در بازه‌ زماني 2000 تا 2018 ميلادي انجام شده است. براي رسيدن به اين هدف، نخست هفت فريم از تصاوير سنتينل2 مربوط به سال 2018 و سه فريم از تصاوير ماهواره‌ لندست 5 مربوط به سال 2000 ميلادي با استفاده از نرم‌افزار QGIS و ENVI 5.3 پيش‌پردازش و پردازش، و شاخص‌هاي معرف بيابان‌زايي در قالب زوج شاخص‌هاي طيفي آلبدو – شاخص پوشش گياهي تفاضلي نرمال‌شده، ميزان سبزينگي ضريب روشنايي و ميزان رطوبت– ضريب روشنايي‌‌ استخراج شد. در مرحله‌ بعد روابط آماري موجود بين زوج شاخص‌هاي يادشده بررسي شد. براساس نتايج حاصل، زوج شاخص‌هاي ميزان سبزينگي– ضريب روشنايي و ميزان رطوبت– ضريب روشنايي، با كسب همبستگي منفي به‌مثابه‌ زوج شاخص‌هاي معرف بيابان‌زايي انتخاب و نقشه‌ شدت خطر بيابان‌زايي برمبناي آنها تهيه شد. براي صحت‌سنجي نتايج به‌دست‌آمده، الگوريتم بيشترين درجه‌ شباهت به كار رفت. الگوريتم يادشده با كسب درجه‌ صحت 91.96 و ضريب كاپاي 0.95 براي سال 2000 ميلادي، درجه‌ صحت 91.25 و ضريب كاپاي 0.89 در سال 2018 نشان‌دهنده‌ انطباق مناسب نتايج كسب‌شده با واقعيت‌هاي زميني است. براي پايش روند وقوع پديده‌ بيابان‌زايي، تغيير مساحت كلاس‌هاي خطر بيابان‌زايي در محدوده‌ مطالعه‌شده بررسي شد. براساس نتايج به‌دست‌آمده، مساحت كلاس‌هاي خطر شديد (‌‌5.01 درصد)، نسبتاً شديد (‌‌11.47 درصد) و متوسط (6.12 درصد) رشد مثبت و مساحت كلاس‌هاي خطر ضعيف (9.17 درصد) و بدون بيابان‌زايي (‌‌13.43 درصد) رشد منفي دارد؛ بنابراين روند افزايشي درصد مساحت كلاس‌هاي خطر شديد، نسبتاً شديد، متوسط و كاهش مساحت كلاس‌هاي خطر ضعيف و بدون خطر بيابان‌زايي نشان‌دهنده‌ روند صعودي وقوع بيابان‌زايي در محدوده‌ مطالعه‌شده است. معيار آب زيرزميني، اقليم و درصد پوشش گياهي، مهم‌ترين عوامل مؤثر در وقوع بيابان‌زايي در محدوده‌ مطالعه‌شده است.