اثر تغيير كاربري اراضي بر دبي حداكثر سيلاب حوضه‌ آبخيز سنقر

تغيير كاربري اراضي بر چرخه‌ طبيعي آب و برآورد دبي حداكثر سيلاب در حوضه‌هاي آبخيز كوچك تأثير مي‌گذارد و همواره جزو مسائل مهم مدنظر هيدرولوژيست‌هاست. پژوهش حاضر با هدف برآورد دبي حداكثر هيدروگراف سيل متأثر از تغيير كاربري اراضي در حوضه‌ آبخيز سنقر با استفاده از مدل Win TR55 و تصاوير ماهواره‌اي لندست 7 و 8 براي سال‌هاي 2000 2015 به كمك نرم‌افزار ENVI انجام شده است. بررسي هيدروگراف خروجي حوضه نشان داد مقادير حداكثر سيلاب در سال 2015 نسبت به سال 2000 به ميزان 2/12 درصد افزايش داشته است؛ اين در حالي است كه وسعت كاربري اراضي مرتعي 32/23 درصد كاهش و مساحت اراضي كشاورزي ديم، آبي و باغ و مناطق مسكوني به ترتيب 91/5، 66/20 و 83/16 درصد افزايش يافته است. نتايج حاكي است در تمامي زيرحوضه‌ها براساس ميزان و شدت تغيير كاربري اراضي، دبي اوج در سال 2015 نسبت به سال 2000 افزايش يافته است. اين امر نشان مي‌دهد بيشترين افزايش دبي به زيرحوضه‌ S6 با مقدار 88/24 درصد و زيرحوضه‌ S8 با مقدار 44/22 درصد به علت كاهش وسعت اراضي مرتعي و زيرحوضه‌  S3به مقدار 29/15 درصد به علت تغيير كاربري اراضي به‌منظور توسعه‌ شهرستان سنقر در سال 2015 نسبت به سال 2000 مربوط است. نتايج واسنجي مدل نشان داد كمترين خطا به دوره‌ بازگشت 100ساله به ميزان 6/7 درصد و بيشترين خطا به دوره‌ بازگشت 5ساله به مقدار 34 درصد مربوط است. مقايسه‌ نتايج مقادير دو آماره‌ (R2) و (RMSE) نيز نشان داد مدل در برآورد دبي اوج سيلابي به‌ويژه در دوره‌ بازگشت 100ساله از دقت قابل قبولي برخوردار است. پيشنهاد مي‌شود طرح جامع تغيير كاربري اراضي و آمايش سرزمين به‌منظور حفاظت و صيانت از اراضي ملي در حوضه‌ آبخيز تهيه شود.