زمين‌شيمي و سنگ‌زايي گرانيتوييدهاي A-type جنوب قروه (شمال‌باختري پهنه‌سنندج- سيرجان): شاهدي بر زمين‌ساخت كششي در حاشيه‌فعال قاره‌اي

منطقه‌بررسي‏‌شده (گلالي ورمقان) در بخش شمالي پهنه‌سنندج سيرجان و در جنوب شهرستان قروه جاي گرفته است. كوارتز، آلكالي‌فلدسپار و پلاژيوكلاز از كاني‏‌هاي اصلي سازنده‌گرانيت‏‌هاي منطقه هستند. آمفيبول و بيوتيت مهم‌ترين كاني‏‌هاي مافيكِ اين سنگ‏‌ها و آپاتيت، اسفن، زيركن و اكسيدهاي آهن از كاني‏‌هاي اتفاقي آنها هستند. گرانيت‏‌هاي منطقه‌گلالي ورمقان، ويژگي‌هاي زمين‌شيميايي گرانيت‏‌هاي Atype متآلومين را نشان مي‏‌دهند و بيشتر سرشت ماگمايي شوشونيتي و كالك‌آلكالن پتاسيم بالا دارند. برپايه‌نمودار‏‌هاي زمين‌ساختي، اين سنگ‏‌ها بيشتر در محدوده‌مشترك گرانيت‏‌هاي كمان آتشفشاني و گرانيت‏‌هاي درون‌ورقه‏‌اي جاي مي‌گيرند. اين نكته نشان‏‌دهنده‌پيدايش آنها در يك سيستم ماگمايي postorogenic است. غني‏‌شدگي از عنصرهاي ليتوفيل بزرگ يون و عنصرهاي با شدت ميدان بالا نشان‌دهنده‌خاستگاهي پوسته‏‌اي براي گرانيت‏‌هاي بررسي‏‌شده و پيدايش ماگماي سازنده‌آنها در محدوده‌پايداري پلاژيوكلاز بي‌حضور گارنت است. در اين بررسي، پيشنهاد مي‏‌شود گرانيت‏‌هاي Atype پيامد ذوب‌بخشي سنگ‏‌هاي چارنوكيتي پوسته‌زيرين هستند. گرانيت‏‌هاي Atype در ارتباط با ماگماتيسم كششي حاصل از فرورانش نئوتتيس به زير خردقاره ايران مركزي، در نتيجه عقب‌گرد ورقه‌فرورو هستند. ازاين‌رو، تغيير رژيم زمين‌ساخت فشارشي به رژيم زمين‌ساخت كششي در زمان ژوراسيك پسين كرتاسه پيشين (احتمالاً در يك پهنه‌زمين‌ساختي pullapart)، عامل پيدايش گرانيت‏‌هاي Atype در اين ناحيه از پهنه‌سنندج سيرجان بوده است.