بررسي مؤلّفه‌هاي رئاليسم جادويي در رمان ئێواره‌ي په‌روانه‌ي بختيار علي

رئاليسم جادويي، يكي از شاخه هاي مكتب واقعگرايي است كه در آن عناصر سحر و جادو و وهم و خيال چنان با عناصر واقعي آميخته مي‌شوند كه تشخيص آنها به آساني ممكن نيست و حقايق و جزئيات زندگي در آن با تركيب دو عنصر واقعيت و خيال طوري بيان مي‌شوند كه حوادث خيالي، حقيقي و طبيعي جلوه مي‌كنند و خواننده به آساني حوادث و كنش‌هاي فراواقعي را مي‌پذيرد. رئاليسم جادويي داراي مؤلفه‌هاي مختلفي است كه مهمترين آنها عبارتند از: دوگانگي، رازگونگي، استحاله، عينيت، سكوت اختياري و صدا و بو. اين سبك داستان‌نويسي با نام آمريكاي لاتين و گاهي با نام خاورزمين شناخته شده، اما در نهايت به يك سبك جهاني بدل شده و نويسندگان ادبيات ملل مختلف جهان آن را در آثار داستاني خود به كار گرفته‌اند. در ادبيات كردي نيز برخي از نويسندگان و رمان‌نويسان اين سبك ادبي را براي آثار خود برگزيدهاند. يكي از برجسته‌ترين اين رمان‌نويسان بختيار علي، شاعر و رمان‌نويس سرشناس كردستان عراق است كه در واقع پرچم دار اين سبك ادبي در ادبيات كردي به حساب مي‌آيد. مهمترين اثر بختيار علي كه مي‌توان برخي از مؤلفه‌هاي رئاليسم جادويي را در آن يافت، رمان ئێواره‌ي په‌روانه است كه در آن با بهره‌گيري از اين سبك ادبي به بيان درد و رنج ملت كرد و جستجوي هويت گمشده‌ي آنها و معضلات و مشكلاتي كه جامعه‌ي سنتي كردي با آنها مواجه است، پرداخته است. در اين پژوهش تلاش مي‌شود با استفاده از روش توصيفيتحليلي، مهم‌ترين مؤلفه‌هاي رئاليسم جادويي، در رمان ئێواره‌ي په‌روانه بختيار علي بررسي شود. نتايج پژوهش نشان مي‌دهد كه بختيار علي اين مؤلفه‌ها را در قالب دوگانگي و تقابل جهان خيالي و واقعي، رازگونگي پرواز پروانه‌ها در جاي جاي رمان به ويژه در روز اعدام پروانه، استحاله پروانه به گرد و غبار، كشمكش پروانه برسر دنياي خيالي، عينيت در غبار شدن پروانه‌ها و صدا و بو در صداي مرگ و بوي خون به كار برده است.