به‌كارگيري تكنيك كوداس به‎منظور سنجش زيرساخت‌هاي شهري در كلانشهرهاي ايران

اهداف: با توجه به گسترش سريع مناطق شهري كمبود زيرساخت‌هاي شهري در كلانشهرهاي كشور به‌شدت احساس مي‌شود. اين زيرساخت‌ها به موازات توسعه شهرنشيني براي بهبود كيفيت زندگي در كلانشهرهاي كشور حياتي است. پژوهش حاضر با استفاده از تكنيك چندشاخصه كوداس با هدف تحليل شاخص‌هاي مرتبط با زيرساخت شهري در كلانشهرهاي ايران، انجام شد. روش‌شناسي: پژوهش تحليليمقايسه‌اي حاضر با استفاده از اطلاعات به‌دست‌آمده از طريق آمارنامه شهر تهران در سال ۱۳۹۸ انجام شد. ۱۰ كلانشهر تهران، مشهد، اصفهان، شيراز، قم، كرمانشاه و همدان، رشت، زاهدان و كرمان براي بررسي شاخص‌هاي تعداد سرويس‌هاي بهداشتي تحت نظارت شهرداري، تعداد فضاهاي ورزشي سرپوشيده، تعداد ايستگاه‌هاي آتش‌نشاني، تعداد آتش‌نشان‌ها، تعداد عمليات اطفاءحريق، تعداد ايستگاه‌هاي متروي بهره‌برداري‌شده، تعداد كل پارك‌ها، تعداد پارك‌هاي شهري و جنگلي، تعداد پاركينگ‌هاي روباز و پاركينگ‌هاي طبقاتي تحت تملك شهرداري، تعداد پل روگذر ساده و مكانيزه، تعداد فضاهاي ورزشي روباز، تعداد جايگاه سوخت سي.ان.جي تحت تملك شهرداري و بخش خصوصي، تعداد بازارهاي ميوه و تره‌بار دايمي و موقت انتخاب شدند. با استفاده از نرم‌افزار اكسل ۲۰۱۰، وزن شاخص‌ها از طريق مدل آنتروپي شانون، تحليل و در تكنيك تصميم‌گيري كوداس استفاده شدند. يافته‌ها: بيشترين مقدار فاصله اقليدسي به كلانشهر تهران (۰/۲۴۲) و كمترين مقدار فاصله اقليدسي به كلانشهر زاهدان (۰/۰۰۹) تعلق داشت. با توجه به مقدار hik به‌دست‌آمده از تكنيك كوداس، كلانشهرهاي تهران (۹/۲۵۴)، مشهد (۰/۲۹۷)، اصفهان (۰/۱۹۸)، شيراز (۰/۱۳۱)، قم (۰/۷۷۱)، همدان (۱/۵۵۵)، كرمانشاه (۱/۹۶۰)، كرمان (۲/۱۴۳)، رشت (۲/۱۹۹) و زاهدان (۲/۴۹۶) به‌ترتيب در رتبه اول تا دهم قرار داشتند. نتايج نشان داد كه كلانشهر تهران به ميزان به‌ترتيب ۸/۹۵۷، ۹/۰۵۶، ۹/۳۵۸، ۱۰/۰۲۵، ۱۱/۲۱۴، ۱۱/۴۵۳، ۱۰/۸۰۹، ۱۱/۷۵ و ۱۱/۳۹۷ امتياز نسبت به مشهد، اصفهان، شيراز، قم، كرمانشاه، رشت، همدان، زاهدان و كرمان فاصله داشت. نتيجه‌گيري: اختلاف امتيازهاي به‌دست‌آمده از تكنيك كوداس، نشان‌دهنده نابرابري كلانشهرهاي مورد بررسي در ميزان زيرساخت‌هاي شهري موجود در آنها است.