مطالعه شيوع سرمي طاعون نشخواركنندگان كوچك در شهرستان گرمسار: تأثير عوامل خطر محيطي و ميزباني

زمينۀ مطالعه:طاعون نشخواركنندگان كوچك (PPR) يك بيماري ويروسي و مسري با درصد شيوع و كشندگي بسيار بالا است كه در خاورميانه، جنوب غرب آسيا و قاره آفريقا يك بيماري بومي بوده و باعث بروز خسارت‌هاي اقتصادي در گله‌هاي گوسفند و بز در اين مناطق مي‌گردد. مطالعات نشان داده فاكتورهاي خطر محيطي و ميزباني مي‌تواند بر روي شدت و ضعف همه‌گيري ناشي از اين بيماري اثرگذار باشد. هدف: در اين مطالعه شيوع سرمي طاعون نشخواركنندگان كوچك در شهرستان گرمسار و حومه و تأثير فاكتورهاي ميزباني شامل گونه دامي، جنسيت، سن و فاكتورهاي محيطي شامل فصل نمونه‌گيري، منطقه جغرافيايي و موقعيت نمونه‌گيري مورد بررسي قرار گرفت. روش‎كار: از 180 راس گوسفند و بز نمونه خون وداجي در سه فصل بهار، تابستان و پاييز اخذ و پس از سانتريفيوژ و جداسازي نمونه سرم به روش الايزاي رقابتي پاسخ پادتن و وجود آلودگي سنجيده شد. نتايج: شيوع ظاهري آلودگي در نشخواركنندگان كوچك شهرستان گرمسار و حومه برابر با 24.44 درصد و شيوع واقعي برابر با 23.91 درصد بود. نتايج نشان داد كه گونه‌ي دامي (0.08 p =)، جنسيت (0.14 p =) و سن (0.98 p =) با شيوع سرمي ارتباط آماري معني‌داري ندارند. اما بين فصل (0.03 p =)، منطقه جغرافيايي (0.0004 p =) و محل نمونه‌گيري (0.0001 p =) با شيوع سرمي ارتباط معني‌داري وجود داشت. همچنين نسبت شانس ابتلا در فصل پاييز 2.62 برابر (فاصه اطمينان 95 درصد: 6.02 – 0.06؛ 0.05 p) ساير فصول و در جنوب شرقي شهرستان گرمسار 6.71 برابر (فاصه اطمينان 95 درصد: 17.60–3.01؛ 0.05 p) بيشتر از ديگر نقاط جغرافيايي بود. نسبت شانس ابتلا به طاعون نشخواركنندگان كوچك در روستاي محمود آباد 63.63 برابر (فاصه اطمينان 95 درصد: 132.93 – 12.14؛ 0.05 p) بيشتر از ديگر روستاها بود. نتيجه گيري نهايي: مطالعه حاضر ثابت كرد بيماري طاعون نشخواركنندگان كوچك در شهرستان گرمسار و حومه بومي است و عوامل خطر محيطي اثرگذاري بيشتري بر شيوع سرمي در مقايسه با عوامل خطر ميزباني دارند. لذا به منظور كنترل بيماري در مناطق آندميك بايد به فاكتورهاي خطر محيطي توجه بيشتري شود و با انجام واكسيناسيون در بازه‌هاي زماني و مناطق حساس قبل تغييرات محيطي پر خطر احتمال بروز موارد همه‌گيري را به حداقل رساند.