نمادهاي تشيع در سفرنامه هاي حج مغربى و اندلسى ابن جبير، عبدري، ابن بطوطه و پايداري اسلامي

فاطمه، علي، حسن ، حسين، نماد تشيع هستند كه ذكر آ ن ها در گزاره هاي متعدد سه سفرنامه غرب جهان اسلام محتاج تحليل و تبيين انتقادي است، چرا يك حنبلي و دو مالكي بخشي از گزارش هاي خود را به انوار شيعه اختصاص داده اند، سفر در راس پديد ارهاي اجتماعي است .سفربويژه سفرهاي معنوي نقش سياسي اجتماعي در تعيين هويت جوامع ازجمله درشكل گيري و توسعه وپايداري جوامع اسلامي داشته است. اين پديده سياسي اجتماعي مذهبي كه در مطالعات تاريخي قرون وسطي در حد بسيار بالايي عامل اول شكل گيري جوامع شهري است ، تار و پود تاريخ قرون وسطي است .ازجمله اين اسفار بين غرب و شرق جهان اسلام رخ داده است پژوهش براي اثبات اين معنا سفرنامه هايى كه ازدانشمندان غرب اسلامى به جا مانده است را بررسي كرده است . نزديك هزار سفرنامه غرب اسلامي اكنون موجود است. بررسي اجمالي چندين مورد از اين اسفار نشان داد چند موضوع تاريخ ساز وعامل تغييرات اجتماعي درآن ها وجود دارد . از جمله آن ها گزارش نماد هاي اسلامي در مسير حج و در حجاز و بويژه درحرم خدا و پيغمبر است. وجه اهميت رحله مغربي گزارش توصيفي نماد تشيع به عنوان نماد موثر اسلامي در حرمين است مواد پژوهش تحقيق مولف در مورد مدرسه تاريخنگاري افريقيه سال 1381 تا 1384 است كه يكي از شيوه هاي آن رحله است . در مقاله پيدايش تاريخنگاري غرب اسلامي سال 1378به اين شيوه با ذكر اجمالي رحله عبدري تيجاني و ابن جبير و ابن بطوطه اشاره شده است . اين آثارمشتمل بر اخبار قابل توجهى مربوط به تشيع است و اين مواد پژوهش از سويي بخشي از ميراث مكتوب شيعه درغرب اسلامي است و از طرفي تاكيد بر اثر نماد اسلامي در هويت اسلامي و استمرار و انتقال و توسعه آن است. موارد مطالعه اين پژوهش سفرنامه عبدرى، ابن جبيرو ابن بطوطه است. ازحيث اخبارو ميزان توجه به تشيع به ترتيب عبدرى، ابن سعيد مغربى، ابن رشيد سبتى، ابن جبير، ابن خطيب، ابن بطوطه وابن خلدون و بلوي و.سفرنامه هاي ديگر در كتاب پارادايم رحله بررسى شده است. اخبارعبدرى به حدى است كه مى توان او را متمايل به تشيع دانست. ابن بطوطه و ابن جبير متعادل و واقع گرا برخى از مسائل مربوط به تشيع را آوردند. ابن سعيد از شرفاء و اخبار اودر مورد تشيع قابل توجه است. ابن خلدون متعصب و اخبار او از تشيع، تندوانتقادى و موضع گيرى سياسى است.وجه مشترك اين آن ها اشاره به جريان و اخبار تشيع به عنوان نماد موثر اسلامي در هويت حج وانسان حرم و جمعيت اسلامي است.درپژوهش نمادهاي تشيع رحله ابن جبير، ابن بطوطه و عبدري به شكل اجمالي تحليل و تبيين و نقد شده است .فرضيه پژوهش كاركرد سفر نامه هاي حج مغربي دراستمرار و پايداري بيش از يك هزاره فرهنگ اسلامي وبقاي ريشه هاي نظري تشيع در ادبيات سفرنامه در مغرب است .مفهوم موافق گزارش شيعي اين سه سفرنامه تاكيد بر اثار خسارت بار حذف اهل بيت در اثر بخشي مفيد و ماندگارسفرحج است.

no abstract