مرکز منطقه ای اطلاع رساني علوم و فناوري - مروري بر بوم شناسي و نقش نماتدهاي آزاد زي در محيط دريايي

چكيده فارسي :

ﻧﻤﺎﺗﺪﻫﺎي آزاد زي درﯾﺎ زي، ﻓﺮاوانﺗﺮﯾﻦ و ﻣﺘﻨﻮعﺗﺮﯾﻦ ﺟﺎﻧﻮران ﺑﯽﻣﻬﺮة ﮐﻒ زي )Meiobenthos( ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺗﺮاﮐﻢ آنﻫﺎ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ در ﻫﺮ ﻣﺘﺮﻣﺮﺑﻊ ﺑﯿﻦ 100 ﻫﺰار ﺗﺎ 10 ﻣﯿﻠﯿﻮن و ﺗﻨﻮع آنﻫﺎ ﻧﯿﺰ ﺑﻪ ﺑﯿﺶ از 10 ﮔﻮﻧﻪ در ﻫﺮ ﺳﺎﻧﺘﯽﻣﺘﺮ ﻣﺮﺑﻊ ﺑﺮﺳﺪ. اﯾﻦ ﻣﻮﺟﻮدات در زﯾﺴﺘﮕﺎهﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻧﻈﯿﺮ ﻧﻮاﺣﯽ ﺟﺰري-ﻣﺪي ﺳﻮاﺣﻞ، اﻋﻤﺎق درﯾﺎﻫﺎ، ﭘﺎي رودﻫﺎ )Estuary( و ﺟﻨﮕﻞﻫﺎي ﺳﺎﺣﻠﯽ )Mangrove( ﯾﺎﻓﺖ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ. ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﻨﻮع زﯾﺴﺘﯽ ﻧﺴﺒﺘﺎً زﯾﺎد آنﻫﺎ، از ﻧﻈﺮ رژﯾﻢ ﺗﻐﺬﯾﻪاي ﻣﺘﻨﻮع ﺑﻮده و در ﮔﺮوهﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺎﮐﺘﺮي ﺧﻮار، دﯾﺎﺗﻮم ﺧﻮار، ﺟﻠﺒﮏ ﺧﻮار و ﻟﺎﺷﻪ ﺧﻮار ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪي ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ. ازاﯾﻦرو اﯾﻦ ﻣﻮﺟﻮدات ﻧﻘﺶ و وﻇﺎﯾﻒ ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ را در زﯾﺴﺘﮕﺎهﻫﺎي ﺧﻮد ﺑﺮ ﻋﻬﺪه دارﻧﺪ. ﻣﺜﻠﺎً ﻣﻨﺒﻊ ﻏﺬاﯾﯽ ﻣﻨﺎﺳﺒﯽ ﺑﺮاي ﺟﺎﻧﻮران واﻗﻊ در ﺳﻄﻮح ﺑﺎﻟﺎﺗﺮ زﻧﺠﯿﺮة ﻏﺬاﯾﯽ ﺑﻮده و ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ وﻇﺎﯾﻒ ﻣﻬﻤﯽ در ﺷﺒﮑﻪﻫﺎي ﻏﺬاﯾﯽ اﯾﻔﺎ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ. ﮔﻮﻧﻪﻫﺎي ﻣﺨﺼﻮﺻﯽ از اﯾﻦ ﻣﻮﺟﻮدات، ﺳﺎزﮔﺎري ﻓﻮقاﻟﻌﺎدهاي ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺷﺮاﯾﻂ ﻣﺤﯿﻂ زﻧﺪﮔﯽ ﺧﻮد ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﻨﺪ، ﺑﻪ ﻃﻮري ﮐﻪ در ﻣﺤﯿﻂﻫﺎي آﻟﻮده ﯾﺎﻓﺖ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ. اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﺳﺒﺐ ﺷﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ آنﻫﺎ از ﻟﺤﺎظ ﮐﺎرﺑﺮدي ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮏ ﺷﺎﺧﺺ زﯾﺴﺘﯽ )Bio-indicator( ﻗﺎﺑﻞاﻋﺘﻤﺎد ﺑﺮاي آﮔﺎﻫﯽ از ﺳﻠﺎﻣﺖ زﯾﺴﺘﮕﺎهﻫﺎي آﺑﯽ، در دﻧﯿﺎ ﻣﻌﺮﻓﯽ و اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮﻧﺪ. ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﯾﻨﮑﻪ ﺑﺮرﺳﯽﻫﺎي ﺑﺴﯿﺎر ﮐﻤﯽ در ﮐﺸﻮر ﻣﺎ ﺑﺮ روي ﺟﻨﺒﻪﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ اﯾﻦ ﻣﻮﺟﻮدات ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻬﻢﺗﺮﯾﻦ ﮔﺮوه ﻣﯿﻮﺑﻨﺘﻮزﻫﺎ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺖ اﺳﺖ، ﭘﺮداﺧﺘﻦ ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻬﻢ ﻧﻘﺶ ﺷﺎﯾﺎﻧﯽ در آﮔﺎﻫﯽ از زﯾﺴﺖﺑﻮمﻫﺎي درﯾﺎﯾﯽ دارد.