سلوك معنوي در دو كتاب قلعه، اثر آنتوان دو سنت اگزوپري و مجموعه‌اشعار سهراب سپهري بر اساس روش جامعه‌شناختي كلود دوشه

از دﯾﺮﺑﺎز و از زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﺸﺮ ﻗﺪرت ﺗﻔﮑﺮ درﺑﺎرۀ ﺧﻮد و ﻣﺤﯿﻂ را ﭘﯿﺪا ﮐﺮده، ﻧﺎﺧﻮد آﮔﺎه ﺑﻪ ﻧﯿﺮوﯾـﯽ ﻣﺎﻓﻮق و ﺑﺮﺗﺮ از ﺧﻮد ﭘﯽ ﺑﺮده اﺳﺖ. ذات ﺑﺸﺮ ﻣﯿﻞ ﺑﻪ ﺳﻮي ﻋﺎﻟﻢ ﺑﺮﺗﺮ و ﭘﺮﺳﺘﺶ اﯾﻦ ﻧﯿـﺮوي ﻣـﺎﻓﻮق دارد. از اﯾﻦ روﺳﺖ ﮐﻪ روح ﺧﺪاﺟﻮي اﻧﺴﺎن در ﺟﺴﺘﺠﻮي ﭘﺮوردﮔﺎر ﺧﻮﯾﺶ اﺳﺖ. در ﻫـﺮ دو ﻣـﺬﻫﺐ ﻣﺴﯿﺤﯿﺖ و اﺳﻼم و ﻧﯿﺰ ﻫﻤﮥ ﻣﮑﺎﺗﺐ و ﻓﺮﻗﻪ ﻫﺎ، اﻧﺴﺎن ﺑﺮاي رﺳﯿﺪن ﺑﻪ ﺳﻌﺎدت دﻧﯿﻮي و اﺧـﺮوي ﺑـﻪ ﺑﺮﻗﺮاري ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺧﺪاوﻧﺪ دﻋﻮت ﺷﺪه اﺳﺖ؛ ارﺗﺒﺎﻃﯽ ﮐﻪ ﺑﻪ ذﻋﻢ اﯾﺸﺎن، ﺑﺮﻃﺮف ﮐﻨﻨﺪۀ ﻋﻄـﺶ ﻓﻄـﺮت ﺧﺪاﺟﻮي ﺑﺸﺮ و ﺳﻮق دﻫﻨﺪۀ وي ﺑﻪ ﺳﻮي ﮐﻤﺎل ﻣﻄﻠﻮب اﺳﺖ و ﺷﺎﻣﻞ ﻣﺮاﺣﻠﯽ ﺑﺮاي ﻧﯿﻞ ﺑـﻪ ﻣﻘﺼـﻮد ﻣﯽ ﺷﻮد. اﯾﻦ ﺗﻔﮑﺮ ﺧﺪاﺟﻮ را ﻣﯽ ﺗﻮان در آﺛﺎر ﺑﺮﺧﯽ از ﻧﻮﯾﺴﻨﺪﮔﺎن و ﺷﺎﻋﺮان ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺗﺒﻠﻮر زﺑﺎﻧﯽ ﻫ ﺮ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﯾﺎﻓﺖ؛ از ﺟﻤﻠﻪ در آﺛﺎر آﻧﺘﻮان دو ﺳﻨﺖ اﮔﺰوﭘﺮي، ﻧﻮﯾﺴﻨﺪۀ ﻓﺮاﻧﺴﻮي و ﺳﻬﺮاب ﺳـﭙﻬﺮي، ﺷـﺎﻋﺮ اﯾﺮاﻧﯽ ﮐﻪ ﻫﺮ دو ﻣﻌﺎﺻﺮ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ. ﺟﺴﺘﺠﻮي داﯾﻤﯽ ﺧﺪاوﻧﺪ و اراﺋﮥ راه ﻫـﺎ ي ﺳـﯿﺮ و ﺳـﻠﻮك ﻣﻌﻨـﻮي، ﺟﺎﯾﮕﺎﻫﯽ وﯾﮋه در ﺗﻔﮑﺮات ﻫﺮ دو دارد ﮐﻪ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر راﻫﻨﻤﺎﯾﯽ ﺳﺎﯾﺮ اﻧﺴـﺎن ﻫـﺎ ﺑـﻪ ﺑـﻪ رﺷـﺘﮥ ﺗﺤﺮﯾ ﺮ درآﻣﺪه اﺳﺖ. ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﻌﺮﻓﯽ ﺷﺪه از ﺳﻮي ﻫﺮ دو ﺑﺮ اﺳﺎس ﺗﺠﺮﺑﯿﺎت ﻋﺮﻓﺎﻧﯽ و ﻣﻌﻨﻮي ﺷﺨﺼﯽ اﯾﺸﺎن و ﻓﺎرغ از ﻣﺬﻫﺐ و ﻣﺴﻠﮏ ﺧﺎص ﻫﺮ ﯾﮏ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ. در اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺳﻌﯽ ﺷﺪه اﺳﺖ ﺗـﺎ ﺑـه روش تحليلي ﺗﻄﺒﯿﻘﯽ و ﺑﺎ ﺑﻪ ﮐﺎرﮔﯿﺮي روش ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ ﮐﻠﻮد دوﺷﻪ، ﺟﻨﺒﻪ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠـﻒ اﯾـﻦسير و سلوك ﺧﻼل دو اﺛﺮ »ﻗﻠﻌﻪ« از آﻧﺘﻮان دو ﺳﻨﺖ اﮔﺰوﭘﺮي و »ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اﺷﻌﺎر« ﺳﻬﺮاب ﺳﭙﻬﺮي بررسي شد