تحليل فرايند شخصيت‌پردازي در دو نمايشنامۀ «شب روي سنگفرش خيس» و «يَومٌ مِنْ زَمانِنا» بر اساس نظريات مانفرد فيستر

در ﻣﯿﺎن آﺛﺎر ادﺑﯽ، »ﻧﻤﺎﯾﺸﻨﺎﻣﻪ« ﯾﺎ »درام« ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮑﯽ از ﺑﺎرزﺗﺮﯾﻦ ﺟﻠـﻮه ﻫـﺎ ي ادﺑـﯽ در ﺗـﺎرﯾﺦِ ادﺑﯿﺎت ﻣﻄﺮح ﺑﻮده اﺳﺖ و از آن رو ﮐﻪ ﺷﺎﻟﻮدۀ ﻫﻨﺮﻫﺎي ﻧﻤﺎﯾﺸﯽ اﺳﺖ، ﺟﺎﯾﮕﺎه ﺧﺎﺻﯽ دارد. ﻧﻤﺎﯾﺸـﻨﺎﻣﻪ آﻏﺎزﮔﺮ و ﺳﻠﺴﻠﻪ ﺟﻨﺒﺎنِ ﻫﻨﺮ ﻧﻤﺎﯾﺶ اﺳﺖ و در ﮐﻨﺎر ﺷﻌﺮ و داﺳـﺘﺎن، ﯾﮑـﯽ از ﺳـﻪ ﮔﻮﻧـ ﮥ ﮐـﻼن ادﺑـﯽ ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﯽ رود. در ﻣﯿﺎن ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺗﺸﮑﯿﻞ دﻫﻨﺪۀ درام، »ﺷﺨﺼﯿﺖ« ﻋﻨﺼﺮي اﺳﺎﺳـﯽ اﺳـﺖ ﮐـﻪ ﻧﻤـﻮدا ﮐﺎرﭘﺮداﺧﺖِ اﺛﺮ و ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﯾﮥ ﮐﺎﻧﻮﻧﯽ ﻧﻤﺎﯾﺶ اﺳﺖ. اﺻﻮﻻً ﻫﺮ ﻧﻮﯾﺴﻨﺪه اي ﺑﯿﻨﺶ و اﻋﺘﻘﺎد ﺧﻮد را د آﺛﺎرش ﻧﻤﺎﯾﺎن ﻣﯽ ﺳﺎزد. از آﻧﺠﺎ ﮐﻪ ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ ﺗﺠﻠﯽ ﮔﺎه اﯾﻦ اﺣﺴﺎﺳﺎت و اﻋﺘﻘﺎدات، ﺷﺨﺼـ ﯿﺖ ﻫـﺎي اﺛـ ﺴﺘﻨﺪ، ﻧﺤﻮۀ ﭘﺮداﺧﺖ آن ﻫﺎ اﻫﻤﯿﺖ وﯾﮋه اي دارد. ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﯾﻨﮑﻪ ادﺑﯿﺎت ﻧﻤﺎﯾﺸﯽ در اﯾﺮان ﭘﯿﺸﯿﻨﻪ اي ﭘﺮﺑﺎر دارد و در اﯾـﻦ ﻋ درام ﻧﻮﯾﺴـﺎن ﺑﺮﺟﺴـﺘﻪ اي ﻫﻤﭽـﻮن اﮐﺒـﺮ رادي )در اﯾـﺮان( ﺳﻌﺪﷲ وﻧّﻮس )در ﺳﻮرﯾﻪ( ﻇﻬﻮر ﮐﺮده اﻧﺪ، ﺑﺮ آن ﺷﺪﯾﻢ ﺗﺎ ﺿﻤﻦ ﺷﯿﻮه اي ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ ـ ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ ﺑﺎ ﺗﮑﯿﻪ ﺑﺮ ﺮﯾﺎت ﻣﺎﻧﻔﺮد ﻓﯿﺴﺘﺮ ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﯽ ﺗﻄﺒﯿﻘﯽ ﺗﮑﻨﯿﮏ ﻫﺎي ﺷﺨﺼﯿﺖ ﭘﺮدازي در دو اﺛﺮ از آﺛﺎر ﺑﺮﺟﺴﺘﮥ اﯾـﻦ دو ﻧﻮﯾﺴﻨﺪه )ﻧﻤﺎﯾﺸﻨﺎﻣﮥ »ﺷﺐ روي ﺳﻨﮕﻔﺮش ﺧﯿﺲ« اﺛـﺮ رادي و ﻧﻤﺎﯾﺸـﻨﺎﻣ ﮥ »ﯾَـﻮمٌ ﻣِـ ﻦْ زَﻣﺎﻧِﻨـﺎ « اﺛـﺮ وﻧّﻮس ﺑﭙﺮدازﯾﻢ. در ﺑﺮرﺳﯽ اﯾﻦ دو اﺛﺮ ﻧﻤﺎﯾﺸﯽ، وﻧّﻮس در ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﺎ رادي، ﺑﯿﺸـﺘﺮ از ﺗﮑﻨ ﯿـﮏ ﻫـﺎي ﺿﻤﻨﯽ ﺑﺮاي ﭘﺮداﺧﺖ ﻧﻘﺶ واره ﻫﺎ ﺑﻬﺮه ﺑﺮده اﺳﺖ. از اﯾﻦ رو، ﻣﺨﺎﻃﺐ در ﭘﯿﮕﯿـﺮي ﺣـﻮادث ﻧﻤـﺎﯾﺶ و ﺳﺮﻧﻮ ﺖ ﺷﺨﺼﯿﺖ ﻫﺎ، ﺗﺮﻏﯿﺐ ﺷﺪه، ﺑﺎ آﻧـﺎن ﻫﻤـﺪل و ﻫﻤـﺮاه ﻣـﯽ ﺷـﻮد و ﺣﻀـﻮر ﺧـﻮد را در ﻣـﺘﻦ ﻧﻤﺎﯾﺸﻨﺎﻣﻪ ﺣﺲ ﻣﯽ ﮐند