مقايسۀ طنز كلامي در دو اثر كله‌پوك‌ها و رمان دايي‌جان ناپلئون

ﻃﻨﺰ ﮐﻼﻣﯽ، ﺷﺎﺧﻪ اي از ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮔﻔﺘﻤﺎن اﺳﺖ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮔﻔﺘﻤﺎن، ﺷﺎﺧﻪ اي از داﻧﺶ زﺑﺎن ﺷﻨﺎﺳﯽ اﺳـﺖ ﮐﻪ ﻫﺪف آن، ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﺤﺘﻮاي ﮐﻼم در ﺑﺎﻓﺖ اﺳﺖ و ﺑﺮاي آﻧﮑﻪ ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﺗﮑﻮﯾﻦ ﻣﻌﻨﺎ و ﮐﺎر را ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﺪ، وﯾﮋﮔﯽ ﻫﺎي زﺑﺎﻧﯽ، اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ و ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ را ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ. زﺑﺎن ﺷﻨﺎﺳﯽ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮔﻔﺘﻤﺎن ﻣﯽ ﺗﻮاﻧـﺪ ﮐﺎرﺑﺮدي ﻣﻨﺎﺳﺐ در ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﺘﻮن ﻧﻤﺎﯾﺸﯽ ﻓﺮاﻫﻢ ﺳﺎزد و ﺗﺒﯿﯿﻦ ﺟﺎﻣﻌﯽ از ﺗﻤﺎم اﺑﻌﺎد ﺳﺎﺧﺘﺎر زﺑﺎن ﻣﺘﻦ ﻧﻤﺎﯾﺸﯽ و اﺑﺰارﻫﺎي ﻣﺆﺛﺮ در ﭘﺪﯾﺪ آوردن ﻃﻨﺰ ﮐﻼﻣﯽ اﯾﺠﺎد ﮐﻨﺪ. ﺑﺪﯾﻦ ﺳﺒﺐ، ﻋﻼوه ﺑﺮ اﻣﮑﺎن ﺗﺤﻠﯿـﻞ ﺑﺎن ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ ﻃﻨﺰﻫﺎي ﮐﻼﻣﯽ، اﻟﮕﻮﻫﺎﯾﯽ را ﻧﯿﺰ ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﺮاي اﯾﺠﺎد ﻃﻨﺰ ﻣﻌﺮﻓﯽ ﻧﻤﻮد. در اﯾـﻦ ﻣﻘﺎﻟـه ﺑﻪ ﮐﻤﺪي ﻫﺎي داﯾﯽ ﺟﺎن ﻧﺎﭘﻠﺌﻮن از اﯾﺮج ﭘﺰﺷﮏ زاد و ﻧﻤﺎﯾﺸﻨﺎﻣﮥ ﮐﻠﻪ ﭘﻮك ﻫﺎ از ﻧﯿﻞ ﺳﺎﯾﻤﻮن ﺑﺮ اﺳـﺎس روﯾﮑﺮد ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮔﻔﺘﻤﺎن ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد. ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ، ﺑﻪ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻧﻤﻮﻧـﻪ ﻫـﺎي آن در ﻫـﺮ دو اﺛـﺮ ﭘﺮداﺧﺘـﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد. ﺑﺮ اﺳﺎس ﯾﺎﻓﺘﻪ ﻫﺎي اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ، در داﯾﯽ ﺟﺎن ﻧﺎﭘﻠﺌﻮن، ﻫﻤﻪ ﻧﻮع ﻃﻨـﺰ ﻧﺎﺷـﯽ از آراﯾـﻪ ﻫـﺎي ﮐﻼﻣﯽ ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﻣﯽ ﺧﻮرد، وﻟﯽ در ﮐﻠﻪ ﭘﻮك ﻫﺎ، ﻧﻮﯾﺴﻨﺪه در اﻧﺘﺨﺎب اﻟﻔﺎظ ﭼﻨﺪان دﻗﺘﯽ ﻧـﺪارد و ﺑﯿﺸـﺘﺮ ﺳﻌﯽ در اراﺋﮥ ﻣﻀﻤﻮن دارد. در ﺣﻮزۀ ﻣﻌﻨﺎﺷﻨﺎﺳﯽ زﺑﺎن ﻧﯿﺰ ﻃﻨﺰ ﻧﺎﺷﯽ از ﺗﻨـﺎﻗﺾ در ﻫـﺮ دو اﺛـﺮ زﯾـﺎد است