عناصر فرهنگي در ترجمه: رويكردهاي مترجم

در حال حاضر، صاحب‌نظران حوزۀ مطالعات ترجمه بر اين موضوع اتفاق‌نظر دارند كه ترجمه يكي از شاخص‌ترين الگوهاي برخورد ميان دو فرهنگ است و نمي‌توان آن را به فرايند زباني صرف محدود كرد. در زمينۀ ترجمه‌شناسي، نظريه‌پردازاني چون برمن، ونوتي، شلاير ماخر، ريكور... بر بازنمايي ديگري و بيگانه‌سازي تأكيد ‌مي‌‌كنند و آن را راهبرد برتر مي‌دانند، آن ها مترجم را از هرگونه »مقدس‌شماري زبان مادري « برحذر مي‌دارند و معتقدند كه او ‌بايد فرهنگ ديگري را بدون هرگونه دخل و تصرف به خوانندگان زبان مقصد معرفي ‌كند. اما در واقعيت امر هميشه چنين نيست و گاهي مترجم به جاي آشنا ‌كردن خوانندۀ مقصد با فرهنگ بيگانه، جاي گزيني معنايي را به‌كار‌ مي‌بندد؛ گاهي حتي به حذف و عوض كردن مطالب روي ‌مي‌آورد. آيا مي‌توان بدون درنظر گرفتن موقعيت، بيگانه‌سازي را راهبرد برتر دانست؟ اولويت راهبردها به چه عواملي بستگي دارد؟ آيا عدم انتخاب چنين راهبرد به اصطلاح برتر صرفاً ريشه در ديدگاه مترجمان به فرايند ترجمه دارد؟ چه عواملي بر انتخاب‌هاي مترجم تأثير مي‌گذارند و موجب تمايز ترجمه‌هاي گوناگون يك اثر مي‌شوند؟ اين انتخاب‌ها چه تأثيراتي مي‌توانند بر خوانندۀ زبان مقصد داشته‌ باشند؟ مقالۀ حاضر به بررسي عوامل مؤثر بر انتخاب‌هاي مترجم در برگردان عناصر فرهنگي مي پردازد، سپس تأثير اين انتخاب ها را بر خوانندگان زبان مقصد مورد بررسي قرار مي دهد.