ساخت، رواسازي و تعيين پايايي پرسشنامۀ اختلال لجبازي و نافرماني و سلوك كودكان پسر مقطع ابتدايي شهر تبريز بر اساس DSM-5

هدف: هدف از پژوهش حاضر ساخت پرسشنامه‌اي براي تشخيص اختلال لجبازي و نافرماني و سلوك در كودكان پسر مقطع ابتدايي (6 الي 12 ساله) و بررسي روايي و پايايي آن بود. روش: روش پژوهش توصيفي از نوع همبستگي بود. تعداد 1200 نفر دانش‌آموز پسر مقطع ابتدايي شهر تبريز با روش نمونه‌گيري تصادفي چندمرحله‌اي انتخاب شدند و با همكاري مادران همان دانش‌آموزان پرسشنامۀ مورد نظر بر اساس DSM5 ساخته شد. يافته‌ها: نتايج تحليل عاملي اكتشافي با استفاده از چرخش مستقل واريماكس، سه عامل مستقل سلوك، رفتار جرو‌‌بحث و خلق خشمگين و تحريك‌پذير را معرفي كرد كه به ترتيب 15.79%، 14.75% و 14.06% واريانس متغيرها و بر روي هم 44.61% كل واريانس متغيرها را تبيين مي‌كردند. براي بررسي روايي از روش ارزش ويژه بيشتر از 1 استفاده شد و نتايج نشان داد كه هم عوامل سه‌گانه و هم كل پرسشنامه از روايي مطلوب برخوردارند. مقدار ضريب آلفاي كرونباخ در بررسي پايايي عوامل سه‌گانه پرسشنامه به ترتيب برابر با 0.74، 0.60، 0.74 و براي كل پرسشنامه (0.77=α) به دست آمد. ميانگين شيوع اختلال سلوك، رفتار جر و بحث و خلق خشمگين و تحريك‌پذير كودكان گروه نمونه، طبق تعيين وضعيت اختلالات بر اساس رويكرد ابعادي DSM5 در وضعيت «متوسط تا شديد» به ترتيب برابر با 2.7%، 7.8% و 15.6% به دست آمد. نتيجه‌گيري: با توجه به خصوصيات رفتارسنجي مطلوب پرسشنامه اختلال لجبازي و نافرماني و سلوك كودكان مي‌توان از اين ابزار براي كاربردهاي تحقيقاتي و باليني استفاده كرد.