ارزيابي شاخص‌هاي كيفي روغن پسماند ماهي قزل‌آلاي ‌رنگين‌كمان در مقايسه با روغن‌هاي رايج (روغن آفتابگردان و روغن كيلكا) در تغذيه آبزيان و انسان

زمينه مطالعاتي: بهره برداري از روغن پسماند ماهي قزل‌آلاي رنگين‌كمان به عنوان يك محصول ارزشمند در تغذيه انسان و دام. هدف: ارزيابي كيفيت روغن پسماند ماهي قزل‌آلاي رنگين‌كمان و مقايسه آن با روغن‌هاي آفتابگردان و كليكا بعنوان پركاربردترين روغن‌ها در صنايع خوراك انسان و دام. روش كار: روغن ماهي كيلكا و آفتابگردان بلافاصله پس از توليد، از كارخانه خريداري گرديد. امعا و احشا ماهي قزل‌الا از يك فروشگاه محلي تهيه و روغن آن به روش سرد استخراج شد. شاخص‌هاي كيفي پراكسايد، تيوباربيتوريك اسيد، اسيد‌هاي چرب آزاد بررسي و در پايان با بهره برداري از مدل فضاي رنگيCIELab شاخص‌هاي سفيدي، زردي و قهوه‌اي بودن روغن‌ها مقايسه گرديد. نتايج: بدون بكارگيري فرآيند تصفيه و استفاده از پاداكسندها، كيفيت روغن پسماند در محدوده مجاز مصرف انسان گزارش شد. نتايج نشان داد روغن كيلكا با در نظر داشتن شاخص پراكسايد و تيوباربيتوريك اسيد نازلترين كيفيت را داشت. اسيد‌هاي چرب آزاد در روغن پسماند از دو روغن ديگر بالاتر بود. اكسيداسيون چربي و توليد محصولات غيرفرار كربونيلي منجر به تغيير رنگ روغن كيلكا شد. نتايج رنگ سنجي ضمن تاييد آناليز‌هاي شيميايي حاكي از بالاتر بودن شاخص قهوه‌اي شدن روغن كيلكا بود، درحاليكه شاخص سفيدي روغن پسماند و آفتابگردان برتر از كيلكا گزارش شد. در بسياري از شاخص‌هاي فساد از جمله پراكسايد، TBA، قهوه‌اي شدن، زرد شدن و سفيدي، تفاوت معني داري در كيفيت روغن پسماند و آفتابگردان مشاهده نشد. نتيجه‌گيري نهايي: روغن پسماند از نظر شاخص‌هاي كيفيت و رنگ در وضعيت مناسبي قرار داشت. استفاده از فرآيند‌هاي تكميلي تصفيه و پاداكسند‌ها مي‌تواند در افزايش طول دوره ماندگاري و استفاده بيشتر اين روغن موثر باشد.