مقايسه درجه روز رشد مراحل مختلف فنولوژيكي برنج رقم هاشمي در استان گيلان

به منظور بررسي تاثير درجه روز رشد بر وضعيت رشد گياه برنج تحقيقي در 16 مزرعه انتخابي در 8 شهرستان استان گيلان طي سال زراعي 95-94 صورت گرفت به طوري كه هر شهرستان داراي دو مزرعه زودكاشت و ديركاشت بود. در اين مزارع، مدت زمان لازم براي رسيدن به مراحل مختلف فنولوژيكي برنج يادداشت برداري شد. سپس براي محاسبه درجه روز رشد از داده هاي دماي ايستگاه هاي هواشناسي مربوطه استفاده شد و در نهايت نتايج به دست آمده از نظر زمان آغاز، خاتمه و ميزان درجه روز رشد دريافتي در هر مرحله فنولوژي مقايسه گرديد. نتايج نشان داد كه مزارع زود كاشت و ديركاشت فقط در مرحله 3 تا 4 برگي اختلاف معني داري با هم داشته اند. مزارع مركز و غرب استان تنها در مرحله رسيدگي فيزيولوژيكي، مزارع غرب و شرق در مرحله سفت شدن و مزارع مركز و شرق استان در مراحل 3 تا 4 برگي، خوشه دهي و رسيدگي فيزيولوژيكي با هم اختلاف معني داري داشتند. در تمامي شهرستان ها، مرحله فنولوژيكي پنجه زني، بيشترين مقدار GDD را دريافت كرده و كمترين مقدار نيز مربوط به مراحل رسيدگي فيزيولوژيكي و شيري شدن بوده است. برنج رقم هاشمي، از مرحله نشا تا رسيدگي فيزيولوژيكي در سطح استان به طور ميانگين 1284.2واحد حرارتي دريافت كرده است. در بين شهرستان هاي استان، آستانه كمترين و انزلي بيشترين ميزان دريافت GDD را در طول دوره آماري مورد بررسي به خود اختصاص داده اند. كوتاه ترين طول دوره رشد در شهرستان آستانه با 86 روز و طولاني ترين طول دوره رشد نيز از شهرستان تالش با 104 روز بدست آمد. همچنين مشخص شد در مزارعي كه كاشت در آن ها زودتر صورت گرفته بود الزاماً برداشت زودتري نداشتند به عبارت ديگر طول دوره رشد آن ها كوتاه تر نشده است زيرا در روزهاي ابتدايي كاشت ميانگين دماي روزانه هوا پايين تر بوده و در نتيجه گياه GDD كمتري دريافت كرده است اما در مزارعي كه كاشت در آن ها ديرتر صورت گرفته بود به دليل بالا بودن ميانگين دما در روزهاي ابتدايي كاشت ميزان GDD بيشتري را دريافت كرده اند به عبارتي مقدار GDD دريافتي در روزهاي ابتدايي مزارع زودكاشت با تعداد روزهاي كمتري در مزارع ديركاشت به دليل افزايش دما قابل جبران است.