بررسي و تحليل گونه‌هاي هنجارگريزي در غزل‌هاي مدهوش گلپايگاني

يكي از ابزارهاي آفرينش شعر و عامل تمايز آن از زبان عادي، فرآيندي است به نام «هنجارگريزي» است كه  در آن شاعر از فرم معيار زبان به منظور ايجاد خلاقيت شعري منحرف مي شود. طبق الگوي ليچ ( ١٩٦٩ )، انحراف يا هنجارگريزي از زبان معيار در هشت گونه، شامل: هنجارگريزي واژگاني، دستوري، آوايي، نوشتاري، معنايي، گويشي، سبكي و زماني صورت شكل مي گيرد. پژوهش حاضر به روش توصيفي-تحليلي در چارچوب مكتب ساخت گرايي و بر مبناي الگوي هنجارگريزي ليچ به بررسي انواع هنجارگريزي هاي به‌كار رفته در شعر مدهوش گلپايگاني پرداخته است. يافته هاي اين پژوهش نشان مي دهد كه هنجارگريزي معنايي مهم ترين و پربسامدترين شيوه اي است كه مدهوش گلپايگاني براي برجسته سازي زبان و بيان مفاهيم موردنظر مدنظر خود در غزلياتش از آن بهره جسته است. وي از هنجارگريزي دستوري به صورت شكستن الگوي چينش عناصر خود ايستاي زباني و از هنجارگريزي آوايي براي كمك به حفظ نظام موسيقيايي شعرش استفاده شاياني كرده است و در عين حال با ايجاد برجسته سازي، زيبايي دوچنداني به سخن خود داده است. كاربرد هنجارگريزي زماني و سبكي در شعر او كاربرد بسامد كمتري دارد