تعيين ميزان دقت منابع ارتفاعي مختلف جهت برآورد پهنه سيلاب در رودخانه‌هاي با شرايط ريخت‌شناسي متفاوت

مديريت رودخانه و كاهش خطرات سيل نيازمند تهيه نقشه‌هاي حد بستر و پهنه‌بندي سيل است. در اين راستا، زمان و هزينه زياد برداشت زميني توپوگرافي رودخانه عامل محدود‌كننده بوده است. هدف اصلي از تحقيق حاضر ارزيابي دقت مدل‌هاي رقومي و ارتفاعي در معرفي هندسه رودخانه‌ها، جهت تعيين پهنه سيلاب و مشخصات هيدروليكي جريان جهت مطالعات اوليه رودخانه هاي ايران بوده است. در اين مقاله، از مدل‌هاي رايگان رقومي و ارتفاعي ALOS ، SRTM و ASTER با قدرت تفكيك مكاني 30 متر براي تهيه فايل ورودي هندسه رودخانه در نرم افزار HECRAS استفاده گرديد. براي ارزيابي ارتباط بين عملكرد مدل‌هاي رقومي ارتفاعي با ويژگي‌هاي ريخت‌شناسي رودخانه، چهار رودخانه مختلف: سجاس‌رود (استان زنجان)، طالقانرود (استان البرز)، گرگانرود (استان گلستان) و رودخانه سرباز (استان سيستان و بلوچستان)، مورد نظر قرار گرفت. نتايج نشان‌دهنده‌ي عملكرد بهتر مدل ALOS در مقايسه با ASTER و SRTM ميباشد. در تعيين عرض و پهنه سيلاب با مدل ALOS، كم‌ترين خطا با شاخص آماري RMSE بين 2.3 تا 8.6 متر؛ و با شاخص F در حدود 80 درصد حاصل شده است. در تعيين تراز سطح آب سيلاب، خطايMAPE منابع ارتفاعي ALOS و SRTM رودخانه‌هاي سجاس‌رود، سرباز و طالقانرود زير 1 درصد بوده است. با مقايسه پلان و الگوي پخش سيلاب شبيه‌سازي شده و همچنين دقت بالاي مدل ALOS در تعيين تراز سطح آب، توانايي بالاي اين مدل در شبيه‌سازي سيلاب رودخانه اثبات مي‌گردد. بطوركلي، عملكرد مدل‌هاي رقومي و ارتفاعي مورد مطالعه در پهنه‌بندي رودخانه‌هاي عريض و مستقيم بهتر از رودخانه‌هاي باريك و پيچانرودي مي‌باشد.