ارزيابي خطر فرسايش خاك در كاربري‌هاي اراضي با استفاده از معادله اصلاح شده جهاني فرسايش خاك (مطالعه موردي: حوضه آبريز سيكان)

نوع و شدت فرسايش خاك در يك منطقه، تابع شرايط اقليمي، پستي‌وبلندي زمين، خاك و كاربري اراضي است كه در اين ميان اهميت كاربري اراضي به دليل نقش مؤثر انسان بر آن نسبت به ديگر عوامل زيادتر است. در اين پژوهش با استفاده از معادله جهاني فرسايش خاك و با بهره گيري از تصاوير ماهواره اي سنتينل 2، ميزان فرسايش خاك در كاربري هاي مختلف حوضه آبريز سيكان برآورد گرديد. ابتدا هر يك از لايه هاي R (عامل فرسايندگي بارندگي)، K (عامل فرسايش‌پذيري)، LS (عامل توپوگرافي) و P (عامل حفاظت خاك) و تحليل هاي مرتبط با آن در نرم‌افزار Arc GIS تهيه شدند. از تصاوير سنجنده ماهواره Sentinel 2 نيز جهت تهيه عامل پوشش گياهي (C) و كاربري هاي اراضي حوضه در محيط ENVI 5.3 استفاده گرديد. نتايج نشان داد ميزان كل فرسايش در حوضه برابر با 12811004 تن در سال و ميانگين فرسايش برابر 17.62 تن در هكتار در سال است. در بين كاربري ها، مراتع متوسط با ميانگين فرسايش 27.98 تن در هكتار در سال بيشترين و مناطق كشاورزي آبي و مسكوني به ترتيب با ميانگين فرسايش 0.43 و 0.44 تن در هكتار در سال كمترين فرسايش را نشان دادند. در بين عوامل تأثير گذار در هدر رفت خاك حوضه، عامل LS با همبستگي 0.9= r بيشترين سهم به خود اختصاص داد. بر اساس طبقه بندي هدر رفت خاك، 42 درصد از حوضه با مقادير بالاتر از 16 تن در هكتار در سال در وضعيت شديدي از لحاظ هدر رفت خاك قرار دارند كه اجراي عمليات هاي حفاظت خاك و آبخيزداري به‌منظور جلوگيري از تخريب خاك و تقويت پوشش گياهي به‌ويژه در بالادست حوضه بيش از پيش ضرورت و اهميت مي يابد.