عنوان مقاله :
ريزازديادي و روش كپسوله‌كردن-آب‌گيري براي حفاظت فراسرد گياه لاله‌ي واژگون (Fritillaria imperialis)
پديد آورندگان :
صيدي ، شيما دانشگاه آزاد اسلامي واحد رشت - گروه باغباني , صداقت‌حور ، شهرام دانشگاه آزاد اسلامي واحد رشت - گروه باغباني , كاوياني ، بهزاد دانشگاه آزاد اسلامي واحد رشت - گروه باغباني
كليدواژه :
تنظيم‌كننده‌ي رشد , خانواده‌ي سوسنيان , گياهان در حال انقراض , ذخيره‌‌ي ژرم‌پلاسم , كشت درون‌شيشه‌اي
چكيده فارسي :
هدف: لاله ي واژگون (Fritillaria imperialis) از خانواده ي سوسنيان (Liliaceae)، يك گونه‌ي زينتي در معرض خطر انقراض است. تكثير اين گياه در شرايط طبيعي، كارايي بالايي ندارد و زمان بر است. ريزازديادي، يك فن مناسب براي تكثير لاله ي واژگون در شرايط درون‌شيشه‌اي است. براي حفظ خزانه‌ي ژنتيكي اين گياه تهديدشده، استفاده از فن حفاظت انجمادي ضروري است. براي حفاظت انجمادي، حضور پيش‌تيمارهاي مناسب ضروري است. مهم‌ترين و پر استفاده‌ترين پيش‌تيمار، كپسوله‌كردنآب‌گيري است. هدف از پژوهش حاضر، تكثير درون‌شيشه‌اي لاله ي واژگون با استفاده از تنظيم كننده هاي رشد گياهي و حفاظت انجمادي آن با استفاده از پيش‌تيمار كپسوله كردنآب‌گيري بود. مواد و روش‌ها: فلس‌هاي سوخ به‌عنوان ريزنمونه و محيط كشت MS به عنوان محيط كشت پايه استفاده شدند. براي ريزازديادي، كينتين (Kin) و نفتالين استيك اسيد (NAA) در غلظت‌هاي صفر (به عنوان شاهد)، 0.5، 1 و 2 ميلي‌گرم در ليتر مورد استفاده قرار گرفتند. براي حفاظت انجمادي، ريزنمونه ها بعد از پيش‌تيمار با روش كپسوله‌كردنآب گيري، در ازت مايع نگهداري شدند. كپسوله كردن با استفاده از آلژينات سديم انجام شد. آب‌گيري در هوا و با استفاده از غلظت بالاي سوكروز انجام گرفت. نتايج: نتايج ريزازديادي نشان داد كه بيشترين تعداد برگ (3.5) و تعداد ريشه (5.7) در ريزنمونه هاي تيمارشده با 0.5 ميلي‌گرم در ليتر Kin همراه با يك ميلي گرم در ليتر NAA به‌دست آمد. نتايج حفاظت انجمادي نشان داد كه كپسوله‌كردنآب‌گيري در هوا به‌عنوان يك پيش‌تيمار، نقش مؤثري در بقا و قدرت جوانه‌زني ريزنمونه‌ها (70.5 درصد) بعد از نگهداري در ازت مايع داشت. كمترين بقاي ريزنمونه مربوط به ريزنمونه هاي شاهد (بدون پيش‌تيمار) بود. گياهچه‌هاي باززايي‌شده در شرايط درون‌شيشه اي، درون گلدان‌هاي حاوي پيت موس و پرلايت (به نسبت 1:1) كاشته شدند و با شرايط محيطي سازگار گرديدند. نرخ زنده‌ماني در گياهچه‌هاي ريزازديادي‌شده، 90 درصد و الگوي رشد گياهان باززايي‌شده شبيه گياهان مادري بود. نتيجه‌گيري: پژوهش حاضر، استفاده از 0.5 ميلي‌گرم در ليتر Kin همراه با يك ميلي‌گرم در ليتر NAA را براي ريزازديادي و كپسوله‌كردنآب‌گيري را براي حفاظت انجمادي ژرم پلاسم لاله‌ي واژگون پيشنهاد مي‌كند. ريزازديادي توسط اندام‌زايي و جنين‌زايي مستقيم و غير مستقيم يك رويكرد مناسب براي تكثير گونه‌هاي زينتي در حال انقراض است. موفقيت اين روش‌ها به نوع و غلظت اكسين‌ها و سيتوكينين‌هاي به كار برده شده در محيط كشت، انفرادي يا در تركيب با يكديگر، بستگي دارد. به‌دليل حفاظت از گياهان زينتي در معرض خطر انقراض، نياز است كه روش‌هاي زيست فناوري نوين به كار برده شود.
عنوان نشريه :
بيوتكنولوژي كشاورزي
عنوان نشريه :
بيوتكنولوژي كشاورزي
