مطالعه تصويرشناختي غرب در سفر امريكا جلال آل‌احمد

آدميان از آن جهت كه همواره تصوير خود را در آيينه‌ي «ديگري» جستجو مي‌كنند، براي شناخت خويش و «ديگري»، به سفر مي‌روند. در ميان اين سياحت‌گران، كم نيستند اديبان و انديشه‌گراني كه ماحصل تجربيات سفرهاي خود را در قالب سفرنامه‌ها ارائه كرده‌اند. آثار سفرنامه‌اي اين سفرنامه‌نويسان كه به نوعي سفيران فرهنگي در ميان ملل مختلف هستند، نقطه‌ي تلاقي و مواجهه‌ي دو دنياي «خودي» و «ديگري» به شمار مي‌رود. از اين رو، بررسي تصويرشناختي آثار سفرنامه‌اي بازنمايي زواياي پنهان روابط «خودي» و «ديگري» را ممكن مي‌سازد. جلال آل‌احمد در سفر امريكا (1380) در هيئت «ديگري» سرزمين ميزبان را به نظاره مي‌نشيند و از عرصه‌ي سياست، فرهنگ و هنر گرفته تا روابط بيناانساني را به بوته‌ي نقد و تحليل مي‌آورد. ما در اين مقاله با تكيه بر مفهوم «ديگربودگي» كه از خرده نظريه‌هاي مطالعات پسااستعماري به شمار مي‌رود، درصدد خواهيم برآمد كه آخرين سفرنامه جلال آل‌احمد را با رويكرد تصويرشناختي مورد بررسي قرار دهيم. همچنين مقاله حاضر در جستجوي تبيين اين مسأله نيز خواهد بود كه چگونه آل‌احمد در اين سفرنامه توجيهات، مصاديق و مثال‌هاي فراواني براي تأييد آراء نظري‌اش درباره‌ي «غرب» كه عمدتاً در كتاب غرب‌زدگي (1341) بيان شده‌اند، ارايه كرده است.